Extra: interviews met patiënten bij de uitzending 'Met droge ogen'

Deze drie mensen lieten hun ogen laseren en kregen spijt door de complicaties die zich na de operatie voordeden. Lees hier hun verhalen.

Manuel Bevers (40) liet in 2015 de ‘Relex Smile’ ooglaserbehandeling uitvoeren: "Ik had steeds meer moeite met het dragen van contactlenzen, waardoor ik op een gegeven moment besloot te investeren in een ooglaserbehandeling. Op internet las ik over een nieuwe techniek ‘Relex Smile’ waarbij de kans op droge ogen kleiner zou zijn. Ook zou je geen restwaarde overhouden. Het waren positieve stukken en ik kwam nog in aanmerking ook.

Lopendebandwerk
De behandeling ging razendsnel. Het deed me denken aan het lopendebandwerk uit een fabriek. Maar ik werd heel vriendelijk geholpen. Helaas begon daarna het drama.


Klachten
Eerst leek alles prima te gaan. Ja, ik zag nog niet helemaal scherp, maar dat zou bijtrekken. Ik moest gewoon veel druppelen met oogdruppels. Na drie maanden waren mijn ogen nog niet op sterkte en moest ik andere druppels gaan gebruiken. Maar het hielp niet. Ik kreeg steeds meer last van droge ogen. En omdat ik veel achter de computer werkte, was dat erg hinderlijk. Ik werd steeds vermoeider en sliep ook steeds meer. Ik voelde ook een pijnlijke druk op mijn oog waar het sneetje was gemaakt. En in ruimtes met kunstlicht, ’s avonds, zag ik wazig en een vertroebeld beeld. Dat had ik voor de ingreep nooit. De klachten zijn tot op de dag van vandaag niet verdwenen.

Ik weet zeker dat dit door de behandeling is gekomen, dat zeggen ook andere artsen die me hebben onderzocht, want ik heb inmiddels twee second opinions gehad. Maar de kliniek waar ik me heb laten behandelen wilde het eerst niet toegeven. Inmiddels hebben ze me wel een nabehandeling aangeboden, maar die is niet vrij van risico’s. En ik weet niet of ik het nog een keer aandurf.

Dure lenzen
Inmiddels draag ik weer een bril, als ik auto rij en tennis. Zachte lenzen zitten niet goed omdat mijn oogbol door de operatie is vervormd. Nu ga ik speciale lenzen proberen, maar die kosten duizend euro per stuk.


Achteraf gezien had ik dit nooit gedaan. Ik had gehoopt dat dit mijn leven beter zou maken, maar ik ben nu veel verder van huis en ook veel duurder uit. Wat ik kwalijk vind is dat ik nooit goed ben voorgelicht. De artsen zeiden wel dat er kans was op complicaties, maar die was te verwaarlozen, net als de risico’s op bijwerkingen zoals droge ogen. Dat zou gewoon overgaan. ‘Wees gerust’ zeiden ze steeds. Ze hadden eerlijker moeten zijn, maar ja, het is natuurlijk keihard geld verdienen.


Aan mensen die een ooglaserbehandeling overwegen zou ik willen zeggen: lees heel goed wat je kunt verwachten van tevoren. En ik vind dat er betere richtlijnen moeten komen. En een onafhankelijke belangenorganisatie want die is er niet. Ook zou er meer onderzoek naar de lange termijneffecten moeten komen. Voor mij is dat helaas te laat.”

Jaouad Redouani (30) onderging in 2012 een Femtosecond Lasik behandeling: “Die werd door de oogkliniek als meest veilige en geavanceerde techniek van dat moment genoemd. Tijdens het vooronderzoek werd me verteld wat ik van de behandeling kon verwachten. In het kort kwam het erop neer dat je binnen tien minuten klaar bent en je in principe binnen korte tijd weer aan het werk kan. Ik had geen reden om hieraan te twijfelen, omdat ik op ooglasertrefpunt, een website met informatie over ooglaseren, las dat deze kliniek hoog staat aangeschreven.


Ontstoken ooglid
Vlak voor de operatie kreeg ik last van een ontstoken ooglid. Volgens de kliniek was dat geen probleem. Maar ontstoken oogleden blijken achteraf gezien een serieuze contra-indicatie voor ooglaserbehandeling te zijn.


De periode na de behandeling leek in eerste instantie goed te gaan. Er waren momenten dat ik dubbelzag, maar dat trok snel weg. Opvallend was dat de kliniek aangaf dat dit niet het gevolg was van de behandeling. Na een half jaar merkte ik echter dat mijn ogen nog steeds droog aanvoelden, sterker nog: het werd erger. Mijn ogen waren een jaar na de behandeling constant rood, branderig en mijn oogleden constant opgezwollen. De kliniek gaf aan dat het gewoon tijd nodig had en stuurde me met steeds andere druppels naar huis.


Hoornvlies beschadigd

Mijn ogen gingen echter steeds meer branden en de pijn nam toe, waarna ik heb besloten om naar het medisch centrum in mijn eigen stad te gaan. Zij kwamen tot de conclusie dat mijn hoornvlies was beschadigd en ik chronisch droge ogen aan de behandeling had overgehouden. Hier zou ik mee moeten leren leven, dit was een bekend gevolg van ooglaserbehandelingen zeiden ze.


Als ik nu spotjes op social media of televisie langs zie komen waarin ooglaseren als ideale oplossing wordt verkocht, voel ik angst, woede, teleurstelling en onbegrip. Ik vind dat er een te positief beeld wordt geschetst van de behandeling, dat belangrijke punten worden achtergehouden en dat er niet voldoende onderzoek naar de risico’s wordt gedaan. Want als je eenmaal last hebt van complicaties is er in tegenstelling tot wat klinieken zeggen vrij weinig aan te doen.


Onder controle
Inmiddels gaat het gelukkig beter met me. Ik heb twee jaar gedruppeld en mijn ogen zijn nog wel gevoelig, maar ik heb het aardig onder controle. Mijn zicht is wel weer afgenomen en ik draag dus weer een bril. Bovendien weet ik niet wat de lange termijneffecten zijn. Dat zal ik moeten afwachten.


Eigenlijk zou ik willen dat deze behandeling wordt verboden in Nederland, maar dat zal wel niet gebeuren. Ik hoop maar dat op zijn minst het objectief en transparant inlichten van de cliënt door klinieken wordt afgedwongen.”

Desiree liet in 2009 een Lasik operatie uitvoeren bij een oogkliniek in Londen. Vrijwel meteen daarna kreeg ze last van droge ogen. Desiree: “Volgens de artsen moest ik er natte doeken op leggen en dan zou het vanzelf overgaan. Maar het werd juist erger. Mijn grootste probleem is dat ik geen beeldschermen meer verdraag. Het licht doet pijn aan mijn ogen. Ik kan niet langer dan twee minuten naar een scherm kijken. Dan worden mijn ogen droog en zwaar en ik krijg een pijn die voelt alsof iemand mijn hoofd in elkaar perst.


Omdat ik nog studeer moet ik wel veel achter de computer zitten. Ik zet de helderheid van mijn beeldscherm zo donker mogelijk, maar het helpt niet genoeg. Ook gebruik ik speciale filters op mijn mobiele telefoon, maar ook dan heb ik nog last van het licht.


Teveel pijn

Afgelopen zomer had ik een baantje waar ik achter een groot scherm moest werken, maar daar kreeg ik zoveel pijn van dat ik moest stoppen. Dat maakt me radeloos. Als ik straks afstudeer moet ik een baan gaan zoeken, maar ik heb geen idee hoe me dat gaat lukken. Ik voel me heel kwetsbaar en teneergeslagen.


Na de operatie heb ik weer contact gezocht met Optical Express, de kliniek die me behandelde. In eerste instantie reageerden ze heel aardig, maar nadat ik had uitgelegd wat het probleem was, heb ik nooit meer iets gehoord, ook niet nadat ik ze meerdere keren had gemaild. En dat terwijl ze van tevoren zeiden dat ik mijn geld terug zou krijgen als het niet goed was.


Ik heb geen idee wat ik nu nog kan doen. Er bestaan wel speciale oogdruppels met daarin je eigen bloedcellen zodat de zenuwen in je ogen kunnen herstellen, maar daarvoor kom ik niet in aanmerking zegt de dokter. Pas als niets meer helpt en ik alles heb geprobeerd, gaan ze dat overwegen. Maar ondertussen geef ik veel geld uit aan andere medicijnen. En ik ben een student met een klein budget.


Weer een bril

Daarbij is de sterkte van mijn ogen weer achteruitgegaan. Ik was van min drie naar min 0,25 gegaan, maar zit nu alweer op min 0,75. Dus binnenkort heb ik waarschijnlijk weer een bril nodig en dan is alles voor niets geweest. En het vervelendste is: aan de buitenkant zie je niets. Dus mensen denken nu dat ik me aanstel of dat ik lui ben.


Het is niet dat ik tegen de operatie ben, maar ik vind dat patiënten eerlijker moeten worden voorgelicht voordat ze worden behandeld. En klinieken moeten beter aangeven wat ze voor je kunnen doen als er complicaties optreden. Dat is bij mij niet gebeurd. Er is mij van tevoren nooit verteld dat ik zulke problemen zou kunnen krijgen, ik kreeg alleen maar succesverhalen te horen.”

In grote lijnen zijn ooglaserbehandelingen onder te verdelen in behandelingen met hoornvliesflap en zonder hoornvliesflap.

Met hoornvliesflap
Bij een ooglaserbehandeling met hoornvliesflap, wordt het hoornvlies losgemaakt zodat de ogen kunnen worden gelaserd. Het hoornvlies wordt dan opzij gelegd en later weer teruggeplaatst. De Lasik is een behandeling met hoornvliesflap. Dit is de meest populaire techniek.
 
Zonder hoornvliesflap

Er zijn ook ooglaserbehandelingen zonder hoornvliesflap. Daarbij wordt alleen de meest oppervlakkige laag van het hoornvlies, het epitheel, losgemaakt waarna de ogen worden gelaserd. Behandelingen zonder hoornvliesflap zijn: PRK, Lasek, en epi-lasik.
 
ReLEx/SMILE
De nieuwste ooglasermethode heet ReLEx/SMILE. Hierbij wordt met een laser een ultradun lensvormig schijfje gesneden. De chirurg verwijdert dit schijfje door een kleine opening van twee millimeter in het hoornvlies. Het hoornvlies verandert hierdoor van vorm, wat de afwijking corrigeert.
 
Omdat niet alle ogen hetzelfde hoornvlies hebben, sommige mensen hebben bijvoorbeeld een veel dunner hoornvlies, wordt per persoon gekeken welke behandeling geschikt is.
 
Kijk voor meer informatie op  de website  van het Nederlands Gezelschap voor Refractiechirurgie.