‘Euthanasie moet mogelijk zijn’, vindt overgrote deel van de Nederlanders

Euthanasie moet in bepaalde gevallen mogelijk zijn, vindt 87 procent van de volwassenen in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Bij mensen met vergevorderde dementie moet euthanasie mogelijk zijn, vindt 80 procent van de volwassenen, maar dan moeten zij daar wel om hebben gevraagd toen ze nog bij vol bewustzijn waren. Toch kan het zelfs met een verklaring die met vol bewustzijn is opgesteld, behoorlijk lastig zijn om die wens te laten uitvoeren.

Voor de rechter
Voor artsen is het een moeilijke situatie. Afgelopen zomer stond er nog een arts voor de rechter die euthanasie uitvoerde bij een dementerende vrouw. Hij zou daarmee gehoor hebben gegeven aan een wilsverklaring die de patiënte eerder had opgesteld toen ze nog helder was.

Het Openbaar Ministerie gaf toen in de rechtbank aan dat de arts, ondanks zijn goede bedoelingen, onvoldoende heeft vastgesteld of de patiënt wel echt niet meer wilde leven op het moment dat de euthanasie werd uitgevoerd.

Artsen durven het niet aan
In 2017 schreef Jacob Kohnstamm, voorzitter van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) dat veel artsen het niet aandurven om euthanasie toe te passen bij een patiënt met dementie én met een wilsverklaring.

Volgens Kohnstamm is het voor artsen niet duidelijk wat wel en niet mag. “Het uitzichtloos en ondraaglijk lijden is bij deze patiënten vaak niet vast te stellen”, schreef hij in 2017.

Religie speelt rol bij mening

Uit het onderzoek van CBS blijkt overigens dat religie een belangrijke rol speelt bij het standpunt over euthanasie. 

98 procent van de mensen die geen religieuze of levenbeschouwelijke stroming aanhangen, zegt bijvoorbeeld euthanasie in bepaalde gevallen goed te keuren. Dat percentage ligt een stuk lager bij de groep die wel een religie aanhangt.

‘Als ik dement ben, wil ik dood’
In de uitzending ‘Als ik dement ben, wil ik dood’ uit 2013 onderzocht ZEMBLA de situatie van mevrouw Van den Enden. Zij was dement en lag in een verpleeghuis. Ze kon niet meer praten en herkende haar eigen zoon niet meer. 

Al ver voor de constatering van dementie, had mevrouw Van den Enden in een schriftelijke euthanasieverklaring vastgelegd dat ze niet meer wilde leven bij ondraaglijk lijden. Toen het moment van euthanasie was aangekomen, bleek geen arts haar laatste wens te willen uitvoeren omdat ze niet meer in staat was haar verklaring mondeling te bevestigen.

Kijk hier de ZEMBLA-uitzending 'Als ik dement ben, wil ik dood' uit 2013 terug: https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/als-ik-dement-ben-wil-ik-dood