EU gaat belastingontwijking grote bedrijven aanpakken

Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën), die de onderhandelingen de afgelopen vijf maanden leidde, wees op het belang van het akkoord. ,,Dat grote bedrijven eerlijk hun belasting betalen is cruciaal voor de bereidheid bij burgers om ook hun deel bij te dragen. Onthullingen als LuxLeaks en Panama Papers hebben het vertrouwen bij burgers in een eerlijk belastingsysteem geen goed gedaan. Ik hoop dat het vertrouwen nu terugkeert.’’

Per 1 januari 2019 wordt de renteaftrek beperkt en komt er een heffing zodat activiteiten waarover nog geen belasting is betaald, niet onbelast kunnen worden verplaatst naar een land met een lager belastingtarief. Ook wordt een algemene antimisbruikbepaling tegen kunstmatige constructies ingesteld.

Het akkoord is minimaal, zeggen de Groenen in het Europees Parlement en ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib. Een eerder onderhandelingsresultaat zou onder druk van lidstaten die tegen waren flink zijn afgezwakt. Volgens Oxfam Novib stelt het daardoor nu niets meer voor.

' Ondanks alle schandalen van de afgelopen jaren willen Nederland, Engeland, België en nog een paar andere landen hun belastingregels liefst zo weinig mogelijk aanpassen ', stelt Francis Weyzig van Oxfam Novib. Ontwikkelingslanden zouden daardoor miljarden aan belastinginkomsten mislopen. Volgens Eva Joly van de Groenen zit er met dit akkoord een gapend gat tussen wat politici na elk nieuw schandaal beloven en de praktijk.

Winstbelasting drukken
De nieuwe maatregel stelt een maximum aan de aftrekbare rente. Een constructie waarbij een dochterbedrijf in een ander land een lening aangaat bij het hoofdkantoor. De rente die daarover wordt betaald, kan worden afgetrokken van de winst. In het andere land hoeft geen belasting te worden betaald over rente-inkomsten.

Controle op buitenlandse bedrijven
Deze maatregel moet tegengaan dat een multinational een spookbedrijf opzet in een ander land. Het hoofdkantoor betaalt grote bedragen aan bijvoorbeeld royalty’s aan het spookbedrijf zodat de belastbare winst omlaag gaat. Een voorbeeld daarvan zijn U2 en Starbucks.

Exit-belasting
Met de nieuwe maatregel kan een EU-lidstaat waar een bedrijf economisch het meest actief is, dit bedrijf op reële gronden aanslaan voor de behaalde winsten. Bedrijven verplaatsen hun kapitaal soms om de belastingdienst te ontwijken. Een fabrikant die de kosten voor de ontwikkeling van een product in eigen land aftrekt van de winst. Als het product eenmaal lucratief wordt, registreert het bedrijf het patent in een ander land met lage belastingen op eigendomsrecht. Zo wordt amper belasting betaald.

Algemene antimisbruikregel
Lidstaten kunnen deze regel inzetten als ze een vorm van belastingontwijking tegenkomen die niet met de andere maatregelen kan worden bestreden.

Bekijk ook Nederland belastingparadijs en Nederland belastingparadijs, het vervolg .