Energiebedrijf BBT ziet af van pier in kwetsbaar koraal van Bonaire

De belangrijkste inkomstenbron van Bonaire: het koraal, werd bedreigd door zeer omstreden bouwplannen, maar die zijn nu van de baan. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gaat een nieuwe olie op- en overslagfaciliteit op het eiland bouwen. Daarvoor zou mogelijk een nieuwe pier worden gebouwd in het koraal. Maar Bonaire Brandstof Terminals (BBT), de onderneming die daarvoor in het leven werd geroepen, beloofde dinsdagavond dat er definitief geen nieuwe pier komt omdat het bedrijf volop gaat inzetten op duurzame energie. Het nieuws komt vlak voor de uitzending van Zembla over de kwestie.

Het ministerie EZK is 100 procent aandeelhouder van BBT. Het bedrijf werd vorig jaar opgericht om de energievoorziening op het eiland te garanderen na het faillissement van de oude terminal Bopec.  

Het plan om een nieuwe pier te bouwen, stuitte op verzet van onder anderen Edison Rijna, de gezaghebber van Bonaire en van Tweede Kamerleden. Ze vrezen dat een nieuwe pier schadelijk is voor het kwetsbare koraal. Daarnaast is een miljoeneninvestering in fossiele brandstoffen niet meer van deze tijd: “Dit is de tragiek van de energietransitie in een notendop”, zegt Lammert van Raan (PvdD) in Zembla. 

Maar dinsdagavond, vlak voor de Zembla-uitzending over deze plannen, maakte BBT plots bekend dat er geen nieuwe pier komt omdat het bedrijf gaat inzetten op wind- en zonne-energie in combinatie met een energieopslag.  Binnen een paar jaar zou 75 procent van de energievoorziening op Bonaire, duurzaam moeten zijn opgewekt. Het bedrijf denkt dat met een toegezegde investering van 10 miljoen euro van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor elkaar te krijgen. 

De ommezwaai is opvallend. Zembla ontdekte dat er al sinds 2019 een concreet plan klaarligt om de energievoorziening van Bonaire te verduurzamen. Dat plan is opgesteld door Het Water en Energiebedrijf Bonaire (WEB) en begin 2020 jaar geleden gepresenteerd in Den Haag. De reacties waren in eerste instantie “heel enthousiast”, zegt financieel directeur van WEB, Joanne Balentien in Zembla. Maar daarna bleef het vanuit het kabinet stil. 

WEB stuurde meermaals brieven naar het ministerie waarin het bedrijf vroeg om een reactie. Maar tevergeefs. In een laatste brief van 23 september 2021 schrijft WEB nog dat ze “bij gebrek aan helderheid over de financieringsopties die uw ministerie ons wellicht kan bieden – noodgedwongen moeten terugvallen op een scenario waarbij Bonaire nog decennialang afhankelijk zal blijven van dure vervuilende dieselolie waardoor bovendien de tarieven verder zullen stijgen.” WEB vroeg 40 miljoen euro voor de financiering van het plan. 

Uiteindelijk besloot het ministerie van Economische Zaken en Klimaat eind vorig jaar WEB geen subsidie te geven. In plaats daarvan krijgt BBT tien miljoen euro “voor investeringen in hernieuwbare energie op Bonaire”, werd in december bekend. 

Dinsdagavond zei BBT dat dankzij deze investering de energie op Bonaire in de toekomst flink zal verduurzamen. “Omdat door investeringen in duurzame energie de vraag naar fossiele brandstof juist afneemt, is het alleen zinvol om te investeren in een brandstofopslag voor (vlieg)transport.” 

Fossiele brandstof zal voor het vlieg- en vrachtverkeer voorlopig nodig blijven, denkt BBT. “Trans-Atlantische vluchten kunnen voorlopig nog niet met elektrische vliegtuigen worden uitgevoerd. Er is daarom een veilige opslagvoorziening nodig op het eiland.” Het bedrijf wil daarom een moderne brandstofopslag bouwen nabij het vliegveld. “Hiervoor zal ook geen nieuwe pier worden gebouwd”, belooft BBT. 

BBT zal samen met WEB en elektriciteitsproducent ContourGlobal de duurzaamheidsplannen uitvoeren. WEB vroeg in 2020 voor de financiering van de verduurzaming van Bonaire 40 miljoen euro aan het ministerie. De samenwerkende partijen moeten nu vooralsnog met een veel lager bedrag aan de slag.

De nieuwe staatssecretaris van Koninkrijksrelaties Alexandra van Huffelen heeft afgelopen week Bonaire bezocht en zei dinsdagavond over de duurzaamheidsplannen dat het onderwerp haar “zeer nauw aan het hart gaat” en dat ze weet “hoe belangrijk het is om dat op te pakken. Dus dit is een onderwerp waarvan ik hoop dat dat ik daar op korte termijn samen met mijn collega Rob Jetten in Nederland een stap verder in kan zetten.”