Dodelijkste dag voor Gaza sinds grensoorlog 2014

Duizenden betogers verzamelden zich maandag op meerdere plekken aan de grens. Het gaat volgens het Israëlische leger om zeker 15.000 mensen, bericht de krant Haaretz. Zo'n tweehonderd betogers liepen schotwonden op, zeggen gezondheidsfunctionarissen.

De catastrofe
De protesten zijn al maanden aan de gang maar bereikten vandaag een hoogtepunt. De betogers trekken namelijk massaal naar de grens om de 'Nakba' (de Catastrofe) te herdenken. Daarmee verwijzen ze naar het uitroepen van de staat Israël zeventig jaar geleden. Dat betekende voor veel Palestijnen dat zij van hun geboortegrond vluchtten of daarvan werden verdreven; een catastrofale dag voor Palestijnen.

Ook openen de Verenigde Staten maandag de ambassade in Jeruzalem. Trump kondigde in december aan dat de Amerikaanse ambassade verhuist van Tel Aviv naar Jeruzalem. In dezelfde speech erkende hij tot grote woede van veel Palestijnen, Jeruzalem als hoofdstad van Israël.

Rellen, demonstraties en een verdeelde wereld na uitspraken Donald Trump

Rellen na speech
Direct na de speech van Trump braken protesten en rellen uit in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Duizenden Palestijnen gingen de straat op.De Palestijnse organisatie Hamas kwam ook meteen met een reactie. Ismail Haniyeh, leider van Hamas riep in Gaza op tot een nieuwe intifada tegen Israël: "We moeten werken aan een nieuwe intifada tegenover de zionistische vijand."

Jeruzalem
Jeruzalem is in de ogen van de wereldgemeenschap al zeventig jaar een aparte plaats die een cruciale rol zou moeten spelen bij het bereiken van vrede tussen de Israëli's en Palestijnen. Lange tijd wilden de VN een internationaal bestuur voor Jeruzalem.

Het Arabische oosten van de stad is echter in 1967 door Israël bezet en vervolgens geannexeerd. De VN eisen dat de bezetters vertrekken en onderhandelen over vrede tussen een Joodse en een Palestijnse staat. De erkenning door Washington van deels bezet Jeruzalem als Israëlische hoofdstad, is volgens waarnemers funest voor het streven naar een 'tweestatenoplossing''.

Meer martelaren
Bij de protesten maandag zouden onder meer een veertienjarige jongen en een man in een rolstoel zijn gedood. “Er kunnen vandaag veel martelaren bijkomen. Heel veel. Maar de wereld zal onze boodschap horen. De bezetting moet eindigen'', zei een van de actievoerders.

Israël had de Palestijnen opgeroepen weg te blijven van het grenshek. “We zullen onze burgers verdedigen met alle middelen en staan niet toe dat iemand door het hek breekt'', waarschuwde minister Avigdor Lieberman van Defens

Gevangen in Gaza
Gaza en de Westelijke Jordaanoever vormen het grondgebied van de Palestijnen. Gaza heeft een oppervlakte van twee maal Texel en is met 1,8 miljoen Palestijnen één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. De blokkade die door Israël in 2007 is opgelegd, sluit Gaza hermetisch af. Goederenvervoer is nauwelijks mogelijk. Volgens een recent rapport van de Wereldbank heeft Gaza geen levensvatbare economie meer en het hoogste percentage werklozen ter wereld. Het merendeel van de mensen is afhankelijk van VN-voedselhulp. Zembla reisde in 2015 af naar het gebied en onderzocht wat het effect is van de jarenlange bezetting door Israël.