Directeur-generaal Blom reageert op Zembla-uitzending, RWS-medewerkers zeer kritisch op haar optreden

Directeur-generaal Michèle Blom van Rijkswaterstaat weigerde tot dusver met Zembla te praten over de granulietstort, maar heeft nu toch gereageerd op de uitzending. Niet publiekelijk, maar in een bericht op het intranet van Rijkswaterstaat beweert ze dat ‘het beeld dat Zembla neerzet niet klopt’. Zembla beschikt over het bericht en ook over de kritische commentaren van de eigen collega’s van Blom die onder haar bericht reageren.

“Hoe Zembla Rijkswaterstaat neerzet, daar herken ik onze organisatie helemaal niet in. En ik werp de persoonlijke aantijgingen aan het adres van de RWS-collega’s verre van mij, schrijft directeur-generaal Michèle Blom onder meer. 

Onder haar bericht staan vele reacties van medewerkers van Rijkswaterstaat. “Hier ben ik niet trots op en dat is nog mild uitgedrukt”, zegt iemand. Een ander schrijft: “Mij is geleerd dat het ook krachtig is om fouten toe te geven. Wanneer gaat onze directie dit doen?”

Ongelakte Wob-documenten
Blom verwijst in haar reactie op de uitzending naar het rapport van voormalig topambtenaar Wim Kuijken dat in opdracht van het ministerie is opgesteld. Ze zegt dat Kuijken net als Zembla de ruim 1.500 Wob-documenten heeft gekregen. Alleen las Kuijken ze volgens haar “in ongelakte vorm”. 

Hoogleraar integriteit Rob van Eijbergen zegt daarover: “Het is cynisch dat ze schrijft dat de commissie Kuijken de ongelakte versie van de Wob-documenten heeft gezien en Zembla alleen de gelakte. Ik vind dat echt een Trumpiaanse drogredenering. Want ze zegt eigenlijk dat de gelakte versie belastender voor haar is dan de ongelakte versie. Dat kan natuurlijk helemaal niet.”

Lees ook: 'Minister ontwijkt vragen Kamerleden over granulietkwestie'

Bewering van Blom is onjuist
Ze zegt over de bevindingen van Wim Kuijken onder meer: “Op basis van zijn onafhankelijke onderzoek komt hij tot een andere conclusie. Namelijk dat er door niemand van Rijkswaterstaat druk is uitgeoefend om tot een bepaalde kwalificatie van granuliet te besluiten.” 

Maar die bewering klopt niet. Wim Kuijken schrijft dat betrokkenen zelf zeggen dat er vanuit de top geen druk is uitgeoefend, maar daarnaast schrijft hij:

“Wel was er na de melding van 17 september 2019 in ZN (Zuid-Nederland) druk van vertegenwoordigers van RWS (Rijkswaterstaat) WVL op de handhavers van RWS ZN om zich te conformeren aan het tijdens het directeurenoverleg van 21 augustus 2019 ingenomen standpunt dat granuliet als grond moest worden beschouwd. Deze druk is onder andere verwoord in interne mails van 23 september 2019. Betrokkenen vinden het kwalijk dat deze mails in de publiciteit zijn gekomen en daar ten onrechte het beeld aan werd verbonden dat de Directeur-Generaal RWS (Michèle Blom, red.)  persoonlijk ingegrepen zou hebben in september.”

Van Eijbergen bestudeerde zowel het rapport van Kuijken als de door Zembla opgevraagde Wob-documenten. Over het persoonlijk ingrijpen van Blom waar Kuijken over schrijft zegt hij: 
“Kuijken zegt dat er geen druk is uitgeoefend terwijl uit de Wob-documenten blijkt dat dat wel zo is. Het blijkt nu dat Kuijken dus niet naar alle beschikbare informatie gekeken. Michèle Blom suggereert van wel. Maar ik heb al die stukken gezien. Er staat verifieerbare informatie in. Dit is een politieke truc. Verwijzen naar een rapport waar een conclusie in staat die je uitkomt. Maar ze vergeten daarbij te vermelden dat die conclusie niet klopt.” 

Tijdlijn
Het bewijsmateriaal waaruit blijkt dat er vanuit de top van Rijkswaterstaat wel degelijk druk werd uitgeoefend op eigen medewerkers en waaruit ook blijkt dat oud-minister Halbe Zijlstra een grote rol had in het dossier is ook in de tijdlijn van Zembla terug te vinden.

Kritische reacties medewerkers Rijkswaterstaat
Sommige medewerkers van Rijkswaterstaat hebben het rapport van Kuijken zelf ook gelezen. Een van hen reageert op het  bericht van Blom: “Ook na het lezen van het onderzoek van dhr. Kuijken blijven er m.i. zeer veel vragen over het handelen van RWS (Rijkswaterstaat, red.) /IenW (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, red.) over. Ik zou het erg goed vinden als Michèle Blom en evt. DGWB (Peter Heij, directeur-generaal Water en Bodem, red.) een interview hierover zouden afleggen, om vertrouwen terug te winnen.”

En andere medewerker zegt: “M.i. wordt door Zembla niet slechts een beeld geschetst, maar worden feiten in de vorm van apps en mails getoond in de volgorde waarin ze zijn geschreven.” En iemand schrijft: "Hier wordt 'grond' met een chemische toeslagstof in het milieu gestort, dit is op zich zeer discutabel. Al helemaal gezien de PFAS problematiek die op dit moment zeer actueel is." En over het optreden van Van Eijbergen in Zembla: “Maar waarom laat een hoogleraar integriteit zich dan in zo’n ongekend krachtige bewoordingen uit?” en “Ik ben benieuwd naar de reacties van de handhavende collega’s”, zegt een andere collega van Blom.

Meer dan dertig kritische reacties
In totaal beschikt Zembla over meer dan dertig reacties van medewerkers die reageren op het bericht van Blom op het intranet van Rijkswaterstaat. Bijna allemaal zijn de reacties kritisch.

Van Eijbergen heeft de commentaren op het intranet van Rijkswaterstaat ook ingezien en zegt: “De reacties op het intranet van Rijkswaterstaat laten duidelijk zien dat ook haar eigen medewerkers het niet met haar eens zijn en haar redenering niet volgen. Het is wel prijzenswaardig dat ze via intranet zo open kunnen communiceren.”

Kijk de uitzending 'De afvaldump door Rijkswaterstaat - deel 2' terug: