De kilosjouwers van PostNL

"Ze willen zo veel mogelijk over die sorteerbaan hebben, waardoor het haast onmenselijk wordt om die pakketten te verwerken."

Dat zegt een pakketsorteerder die samen met zijn collega’s dagelijks honderdduizenden pakketten verwerkt in de depots van PostNL. Het gaat soms over pakketten van 30 kilo of meer die versjouwd moeten worden. De pakketsorteerders hebben het zwaar. Want niet alleen de arbeidsomstandigheden zijn slecht, ze krijgen volgens de FNV ook niet het loon waar ze recht op hebben. De arbeidsinspectie zegt zelfs dat de wet wordt overtreden, want er is geen sprake van gelijk loon voor gelijk werk.

Het is het zoveelste conflict tussen PostNL en de mensen die voor ze werken.

Schijnzelfstandigen
ZEMBLA besteedde er eerder aandacht aan. Over de postbodes die zijn vervangen door goedkopere postbezorgers. En over de pakketbezorgers, veelal zzp'ers die alleen werk voor PostNL doen. Tot in de Tweede Kamer is over ze gediscussieerd of het eigenlijk geen schijnzelfstandigen zijn. 

ZEMBLA kijkt opnieuw naar PostNL en onderzoekt de constructie bij PostNL om de arbeidskosten zo laag mogelijk te houden.

ons dossier met alle uitzendingen over PostNL

Contracting
“Het is een beetje schraalhans keukenmeester bij PostNL,” zegt hoogleraar Arbeidsrecht Ronald Beltzer in Zembla. “Ze zoeken ook met deze situatie weer de randen op van het arbeidsrecht. En in mijn idee gaan ze ook nu over de rand heen.”

Beltzer doelt op de constructie, die 'contracting' wordt genoemd, waarmee PostNL samenwerkt met uitzendbureaus als Tempo Team en In Person. Daarbij leveren de uitzendbureaus niet rechtstreeks arbeidskrachten aan PostNL, maar via een tussen-BV van het uitzendbureau, dat Tempo Team Outsourcing of In Person Outsourcing heet.  Volgens de uitzendbureaus is deze tussen-BV de (onder)aannemer van de sorteerklus. Deze aannemer huurt de uitzendkrachten in en geeft leiding geeft aan ze, en niet postnl.

De uitzendwet zegt dat bij ‘normale’ uitzending betaald moet worden volgens de cao van het bedrijf dat de uitzendkrachten  inhuurt. De gehanteerde constructie is een manier om dat te omzeilen.

Omdat er volgens de uitzendbureaus en PostNL  in deze constructie sprake is van onderaanneming, en niet van uitzending, hoeven zij de pakketsorteerders die zij aan PostNL leveren niet volgens de cao van PostNL en ook niet volgens de uitzend-cao uit te betalen.

De wet overtreden
Maar daar denkt de Inspectie SZW, de arbeidsinspectie, anders over. De Inspectie heeft onderzoek ingesteld naar de samenwerking tussen In Person en PostNL, en komt daarbij tot het oordeel dat In Person de wet overtreedt. Er is wel degelijk sprake van uitzending, zegt de Inspectie, want leiding en toezicht liggen bij PostNL en niet bij In Person. Gesteund door het oordeel van de Inspectie heeft de FNV zowel In Person als PostNL voor de rechter gedaagd. Desgevraagd laat PostNL aan Zembla weten hierover met de FNV in gesprek te zijn. Ook In Person laat weten in gesprek te zijn met de FNV om zo een gang naar de rechter te voorkomen.

Volgens hoogleraar Beltzer lijkt de constructie die PostNL heeft met In Person sterk op die van PostNL met Tempo Team Outsourcing. Op de vraag of dit betekent dat Tempo Team Outsourcing ook de wet overtreedt, zegt hij: “Ik zie geen reden waarom dit anders zou zijn. Ik ken de feitelijke situatie natuurlijk niet per se op die depots (…). Maar ik stel mij zo voor dat dat niet veel anders is, want PostNL zal dit idee landelijk hebben willen uitrollen. Dan moet die constructie hetzelfde lot delen.”

'Conform de wet'
Maar Tempo Team Outsourcing vindt deze aantijgingen onterecht en ongefundeerd, zo laten ze ZEMBLA weten. Ze voldoen aan alle wet- en regelgeving en de inspectie heeft bij hen geen overtreding vastgesteld, zo stellen ze. Bovendien is ze geen uitzendbureau. Ook PostNL laat ZEMBLA schriftelijk weten: “De wijze waarop onze samenwerkingspartners medewerkers inzetten in het sorteerproces is conform de wet.”

Ondertussen voeren de FNV en de pakketsorteerders de afgelopen tijd acties bij de sorteerdepots waar arbeidskrachten van Tempo Team werken. Ze eisen ‘gelijk loon voor gelijk werk’, maar ook betere arbeidsomstandigheden.

“Ik zie veel mensen met tennis­ellebogen bij dit tilwerk en ook mensen met chronische rugklachten,” zegt Masja Zwart van de FNV. “Als zij een tijdje ziek zijn en het contract loopt af, wordt het nooit verlengd.” Tempo Team Outsourcing laat weten zich hierin niet te herkennen. Ook laat ze weten dat sinds vorige week maatregelen genomen zijn om het werk te verlichten en lichamelijke klachten en ziekteverzuim te voorkomen.

ZEMBLA  - De kilosjouwers van PostNL - woensdag 6 juni -  21.15 u.
bij BNNVARA op NPO 2
Herhaling donderdag 7 juni - 10.10 u

Regie: Nicolien Herblot
Research :  Norbert Reintjens

Lees het transcript van de uitzending.

Volg ZEMBLA ook op LinkedIn