De geadopteerde Jolijn zocht jarenlang naar haar biologische moeder

Als Jolijn zeventien is, is het eindelijk zover en gaat ze met haar ouders op reis naar Sri Lanka om haar biologische moeder te zoeken. De reis wordt verzorgd door een man die in de jaren tachtig voor adoptiebureau Flash werkte als chauffeur. Tegenwoordig heeft hij een reisbureau dat speciale ‘ roots-travels ’ organiseert om adoptiekinderen te helpen met zoeken naar hun biologische familie. Maar het lukt hem niet Jolijns moeder te vinden. Hij vertelt Jolijn dat haar moeder in het Midden-Oosten werkt en laat haar het huisje zien waar ze zou hebben gewoond. Dat adres blijkt uiteindelijk helemaal niet te kloppen, maar dat ontdekt Jolijn pas later. Jolijn zegt hierover:

In de jaren daarna blijft deze man de hoop van Jolijn voeden: haar biologische moeder zou ieder moment kunnen terugkeren naar Sri Lanka. Jolijn wordt er doodziek van.

Tien jaar en vele beloftes later heeft de man Jolijns echte moeder nog steeds niet gevonden. Jolijn wil niet langer van hem afhankelijk zijn en neemt het heft in eigen handen.

Ze komt er dan achter dat de naam van haar biologische moeder die in haar adoptiepapieren staat, geen naam is van een bestaand iemand in Sri Lanka. Er staat niemand onder die naam geregistreerd. Ten einde raad besluit ze een filmpje te maken voor social media in Sri Lanka, waarin ze vertelt dat ze haar moeder zoekt en de foto laat zien die destijds door haar adoptieouders van haar biologische moeder gemaakt is. Dit filmpje wordt zelfs uitgezonden op de nationale televisie van Sri Lanka.   

De actie van Jolijn werkt. Iemand herkent de foto van haar moeder. Na meer dan tien jaar zoeken kan Jolijn haar moeder eindelijk ontmoeten. Uit het verhaal dat haar moeder haar vertelt, blijkt dat ze Jolijn om een heel andere reden heeft afgestaan dan zoals die in haar adoptiepapieren staat. In die adoptiepapieren, die Jolijns adoptieouders van adoptiebureau Kind en Toekomst hebben gekregen, staat dat haar moeder zwanger is geraakt van een wiskundeleraar op de universiteit bij wie ze een cursus volgde. Maar van een wiskundeleraar en een universiteit is helemaal geen sprake. Haar moeder was zwanger geraakt van de man met wie ze wel wilde trouwen, maar haar oudste broer vond dat niet goed. Die heeft haar gedwongen Jolijn af te staan.

De naam van haar moeder op de adoptiepapieren klopt ook niet met de werkelijke naam van haar moeder. Jolijn is dan ook niet te spreken over adoptiebureau Kind en Toekomst dat destijds haar adoptie regelde:

Jolijn is niet alleen geschokt door de manier waarop in het verleden door de adoptiebureaus is omgesprongen met adopties, maar ook over de manier waarop vandaag de dag in Sri Lanka door tussenpersonen misbruik wordt gemaakt van geadopteerden die zoeken.

Jolijn heeft toen ze op Sri Lanka was, Andrew geïnterviewd. Andrew verdient zijn geld als taxichauffeur voor toeristen, maar helpt ook geadopteerden met zoeken naar hun biologische ouders. Hij vraagt voor dit laatste geen geld. Ook hij heeft de ervaring dat de adoptiepapieren vaak niet kloppen. Kijk hier naar een fragment uit het interview met Andrew:

Andrew is kritisch over de manier waarop sommige van zijn landgenoten omgaan met geadopteerden uit westerse landen.

Sanne van Rossen - ook te zien in onze uitzending Adoptiebedrog doet onderzoek naar adopties uit Sri Lanka die plaatsvonden in de jaren 80 en schrijft hier een boek over.

Op internet heeft zijn een Facebookpagina  voor moeders uit Sri Lanka die hun biologische kinderen zoeken. Een soort omgekeerd spoorloos project. Sanne heeft deze pagina gemaakt omdat zij deze moeders de vergeten groep vindt, terwijl alles bij hun is begonnen.

Lees de introductie van haar boek hier:

Ik ben enkele weken oud als ik in 1985 word geadopteerd door een Nederlands gezin. Ik groei op met twee oudere broers en later een broertje en een zusje, eveneens geadopteerd uit Sri Lanka. Ik hou mij niet met mijn afkomst bezig, althans niet bewust. Het feit dat we een ander gezin waren dan het gemiddelde gezin in de dorpjes waar we woonden, maakte dat we opvielen. Het was voor mij belangrijk om te overleven en ertussen te passen. Dit lukte je niet als je anders was of je anders voordeed. Ik deed me dus vooral Nederlands voor. Totdat ik het huis uit ga en van een afstand kan kijken naar mijn jeugd. Wie ben ik daadwerkelijk? Waar kom ik vandaan? Wie zijn mijn biologische ouders? Leven zij nog? En waarom hebben zij mij afgestaan?

De drang om antwoord op deze vragen te krijgen en de innerlijke onrust groeit als ik uit huis ga en ook zelf moeder word. Met mijn eigen baby op de arm vraag ik mezelf af hoe een moeder het voor elkaar krijgt om haar kind af te staan? Wat is er in 1985 in Sri Lanka gebeurd waardoor mijn moeder mij heeft afgestaan ter adoptie?

Als ik me verdiep in de adoptierelatie tussen mijn geboorteland en Nederland, stuit ik op veel stilzwijgen en vermoedens van praktijken die niet kloppen. Ik besluit af te reizen naar Sri Lanka. Daar ontmoet ik voor de tweede keer mijn biologische moeder na een DNA test gedaan te hebben. En spreek ik met meer vrouwen die hun kinderen hebben afgestaan. Ik zie het grote verdriet in de ogen van de moeders van Sri Lanka, die graag willen weten waar hun zoons en dochters terecht zijn gekomen en of ze nog in leven zijn.

Terug in Nederland neem ik een besluit: ik wil de moeders van Sri Lanka helpen om hun geadopteerde kinderen terug te vinden. Daarvoor richt ik een online platform op, waar de moeders van Sri Lanka letterlijk en figuurlijk een gezicht en een stem krijgen. Ze stellen zich voor en plaatsen een oproep om in contact te komen met hun ‘verloren’ kinderen.

De multimediale autobiografie ‘Het verdriet van Sri Lanka’ beschrijft de speurtocht die ik afleg om antwoord op mijn vragen te krijgen, de misstanden in de adopties van kinderen uit Sri Lanka, interviews met instanties, geadopteerden, adoptieouders en afstandsmoeders uit Sri Lanka en het online platform dat ik samen met Maurice Ambaum start.

‘Het verdriet van Sri Lanka’ is een project van Sanne van Rossen en Maurice Ambaum.