Chemours probeerde voor paar miljoen te schikken in zaak over PFAS-schade

Chemieconcern Chemours in Dordrecht heeft voor de zomer geprobeerd voor “een aantal miljoenen” de PFAS-schade te schikken waarvoor het bedrijf door vier gemeenten in een rechtszaak verantwoordelijk wordt gehouden. Dat blijkt uit geheime notulen van een besloten raadsvergadering van de gemeente Dordrecht, in handen van Zembla. Chemours stelde als voorwaarde dat de gemeenten na de schikking geen claims meer mogen indienen voor toekomstige schade en dat er geen verdere procedures mogen volgen. Ook niet in het geval Chemours door de rechter zou worden veroordeeld.

Uit een vertrouwelijke brief van het College van B&W aan de raadsleden blijkt dat de gemeenten in eerste instantie het gesprek zijn aangegaan maar het aanbod uiteindelijk hebben afgewezen.

De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden stelden Chemours (vroeger Dupont) in 2018 aansprakelijk voor de PFAS-schade in hun gemeenten. De inhoudelijke behandeling van de civiele zaak vond dit voorjaar plaats. De uitspraak van de rechter wordt verwacht op 27 september. Nu blijkt dus dat het chemieconcern in aanloop naar dat oordeel de schade wilde afkopen. Hoogleraar integriteit Rob van Eijbergen, die eerder voor Zembla het Chemours-dossier bestudeerde: “Als je als burgers in die regio zoiets ernstigs overkomt dan is het psychologisch gezien belangrijk dat Chemours erkent dat ze het verkeerd hebben gedaan. Met een schikking is daar geen enkele sprake van. En zo’n schikking heeft ook een effect op de rechtszaak; als de rechter weet dat er geschikt wordt zal de mogelijke straf minder zwaar uitvallen.”

Tijdens een raadsvergadering achter gesloten deuren, op 30 mei, is de gemeenteraad van Dordrecht door het College van B&W en de landsadvocaat geïnformeerd over de communicatie die er met Chemours is geweest over het schikkingsvoorstel.

Uit de geheime notulen van die vergadering wordt duidelijk dat Chemours met een openingsbod van ‘een aantal miljoenen’ de uitspraak in de rechtszaak niet wilde tegenhouden, maar wel ‘finale kwijting’ voor alle toekomstige schuld eiste. De vier gemeentes zouden, ook bij een veroordeling van het bedrijf door de rechter, nooit meer een claim mogen indienen voor schade door de PFAS-verbindingen PFOA en GenX. De enige uitzondering daarbij was eventuele schade door ‘stoffen waar we nu nog mee onbekend zijn’.

Voorwaarde voor de schikking was verder dat alle vier gemeenten akkoord zouden gaan. Van Eijbergen: “Ik vind het schaamteloos. Via een slimme juridische constructie in de vorm van een minimale schikking willen ze zich vrijwaren van zowel huidige als toekomstige claims.”

Het bedrijf probeert volgens de landsadvocaat via de schikking onder meer haar imago te verbeteren, blijkt uit de stukken. De advocaat stelt tijdens de besloten vergadering: “Chemours heeft tijdens het overleg aangegeven heel graag van de hele zaak af te willen en daar ook andere gemeenten en bijvoorbeeld waterschappen bij te willen betrekken (…) Chemours zou heel graag tot een schikking komen om een streep te kunnen zetten onder dit dossier. En het hangt ook samen, is onze sterke indruk, met de reputatie van Chemours, men zou heel graag willen dat de gemeenschap positiever denkt over het bedrijf dan op dit moment het geval is.”

Op het moment van de besloten raadsvergadering waren de gemeenten nog niet op de hoogte van de informatie die Zembla een paar dagen later in de uitzending ‘De PFAS-doofpot’ onthulde. Daaruit blijkt dat Chemours/DuPont al tientallen jaren wist dat het giftige en kankerverwekkende PFAS in het milieu kon komen en dat ze het grondwater onder de fabriek in Dordrecht en de omgeving ernstig vervuilden met grote hoeveelheden PFAS. Het bedrijf bracht dit niet naar buiten uit angst voor de financiële gevolgen en voor hun reputatie.

De landsadvocaat adviseert de gemeente Dordrecht in het besloten overleg om met Chemours in gesprek te gaan over de schikking. Tegelijkertijd vindt hij het openingsbod te laag. “We denken een voorstel te gaan doen aan Chemours dat stukken hoger is dan aangeboden”, aldus de advocaat die daarbij ook vindt dat er in het bedrag rekening gehouden moet worden met het feit dat de grenswaarde voor verontreiniging door PFAS, in heel Europa, steeds strenger wordt.

Een maand na de raadsvergadering komt Zembla met een extra uitzending over de PFAS-verspreiding door Chemours. Daarin blijkt dat water in sloten, zwem- en natuurplassen in een omtrek van zeker 15 kilometer rondom de Chemours-fabriek zeer ernstig verontreinigd is met PFAS. In het hele gebied liggen de PFAS-concentraties ver boven de norm die het RIVM veilig acht.

In de tussentijd blijkt er opnieuw een gesprek te hebben plaatsgevonden tussen de gemeenten en Chemours. In een geheime brief die het college op 6 juli naar de raad stuurt, staat dat de vier gemeenten het aanbod van Chemours “niet passend” vinden. “Daarom hebben alle colleges het aanbod Chemours afgewezen. Dit is Chemours ook bericht. We wachten nu op een reactie van Chemours op de afwijzing van het aanbod.” Het is niet duidelijk of die reactie er is gekomen.

Vandaag houden Provinciale Staten Zuid-Holland naar aanleiding van de Zembla-uitzending ‘De PFAS-doofpot’ een hoorzitting over Chemours. De Statenleden willen niet alleen de directie van het bedrijf uit Dordrecht horen, maar ook werknemers, omwonenden en lokale bestuurders.