Burgers onvoldoende beschermd tegen stank, staatssecretaris gaat wet evalueren

De Wet geurhinder en veehouderij beschermt burgers nog steeds onvoldoende tegen ernstige stankoverlast, blijkt uit onderzoek van Zembla. Terwijl bekend is dat langdurige blootstelling daaraan kan leiden tot gezondheidsproblemen. In zowel 2016 als in 2019 werden staatssecretarissen Dijksma en Van Veldhoven al geadviseerd om de wet aan te passen, maar dat gebeurde niet. Tegenover Zembla zegt staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen de wet opnieuw onder de loep nemen. “Op het moment dat die aangepast moet worden dan gaan we hem ook aanpassen.” 

Doel van de Wet geurhinder en veehouderij, die in 2007 van kracht werd, was om veehouders de ruimte te bieden om te kunnen groeien en tegelijkertijd stankoverlast aan banden te leggen. Maar in de praktijk blijkt de wet omwonenden nauwelijks te beschermen, stellen deskundigen in Zembla. “Deze wet is bedoeld om de belangen van veehouders te beschermen”, zegt milieujurist Valentijn Wösten. Volgens geurexpert Hugo van Belois leidt de wet juist tot meer stankoverlast. 

Zo maakt de wet het veehouders mogelijk om in overbelaste situaties toch uit te breiden en legaal meer stank te verspreiden dan de vastgestelde geurnormen. Wösten: “Heel simpel komt het erop neer dat als je al veel stank veroorzaakt, je mag blijven doorgaan met het veroorzaken van die stankoverlast.”

Langdurige blootstelling aan stankoverlast is niet alleen hinderlijk, het is ook slecht voor de gezondheid, zegt Renske Nijdam, adviseur Milieu & Gezondheid van GGD Brabant Zuidoost. “Als je niet weet hoelang de stank duurt, dan wordt het heel lastig om daar mee om te gaan. Je hebt er zelf geen grip op. Je krijgt hoofdpijn, je wordt benauwd, je wordt duizelig en het kan leiden tot slapeloosheid.”

Er is al jarenlang stevige kritiek op de Wet geurhinder en veehouderij. In 2015 bleek uit onderzoek van de GGD en het Institute for Risk Assessment Sciences dat in Noord-Brabant en Limburg in de praktijk veel meer stankoverlast werd ervaren dan volgens de wet te verwachten was. De overheid laat vervolgens de wet evalueren. In 2016 adviseert de werkgroep: “De wet- en regelgeving moet, meer dan nu, burgers beschermen tegen vermijdbare blootstelling aan geur.” Maar toenmalig staatssecretaris Dijksma legt het advies naast zich neer. Ze ziet geen aan aanleiding de wet aan te passen. Volgens haar is geurhinder een lokaal probleem dat lokaal moet worden opgelost. 

In 2019 concludeert ook de Commissie geurhinder veehouderijen dat structurele verbeteringen nodig zijn in de manier waarop we in Nederland geurhinder aanpakken. Maar ook dit advies heeft niet geleid tot structurele wijzigingen in de wet. 

Staatssecretaris Heijnen zegt nu in Zembla toe de wet opnieuw onder de loep te nemen. Ook gaat ze kijken naar de mogelijkheden om geuremissies te gaan meten in plaats van berekenen. “Ik denk dat het heel belangrijk is om inzicht te krijgen in wat nou precies een objectieve meting is. Ik wil daar graag mee aan de slag om te kijken hoe we objectieve metingen kunnen gaan toepassen.”