Brexit, de lont in het Noord-Ierse kruitvat

“Het zal onvermijdelijk tot aanvallen op grensinstallaties leiden”, zegt Daire McKenna over de Brexit, de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Voor de camera van Zembla benadrukken Mckenna en andere ‘dissidente republikeinen’ in Noord-Ierland dat de strijd nog niet voorbij is. Nu de Brexit een feit is, dreigt de scheidslijn tussen het Britse Noorden en Ierland terug te keren. Een provocatie in de ogen van radicale republikeinen, omdat het de door hen zo gehate opdeling van Ierland bevestigt.

Decennialang is Noord-Ierland het toneel van geweld tussen republikeinen en Britse loyalisten. Er vallen 3500 doden. Het geweld slaat ook over naar Nederland als het Ierse Republikeinse Leger, de IRA, in 1988 en 1990 aanslagen pleegt op Britse militairen die net over de grens in Duitsland zijn gelegerd en ons land bezoeken. 

Sinds 1998 is er sprake van een broze vrede. Maar begin vorig jaar doodt de zogenoemde New IRA per ongeluk een Britse journaliste. Eind januari verijdelt de politie in Belfast een bomaanslag op een veerboot. De poging wordt geclaimd door een andere beweging, de Continuity IRA. Dan gooit de Britse regering vorige maand olie op het vuur. De Britten willen met een nieuwe wet  terugkomen op de afspraken met Europa over het vrije goederenverkeer tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland, met alle gevolgen van dien.

Hoe groot is de kans op een terugkeer van het IRA- geweld? Zembla reist af naar Noord-Ierland en onderzoekt of de Brexit de lont in het Noord-Ierse kruitvat is.

Brexit, de lont in het Noord-Ierse kruitvat
Donderdag 8 oktober bij BNNVARA om 20.25 uur op NPO 2.  
Herhaling do 15 oktober om 09.30 uur op NPO2.

Regie: Bart Nijpels
Research: Norbert Reintjens