Brandweer gaat werk maken van landelijke regeling voor medewerkers met PTSS

De brandweer gaat werk maken van een landelijke regeling voor brandweermensen die uitvallen met posttraumatische stress-stoornis PTSS. Die moet ervoor zorgen dat zij niet meer worden gekort op hun salaris wanneer zij thuis komen te zitten, een aanvulling krijgen op hun uitkering en medische kosten vergoed krijgen. Ook moet de regeling ertoe leiden dat brandweermensen uit het hele land op dezelfde ondersteuning kunnen rekenen. Het Veiligheidsberaad, waarin de voorzitters van alle 25 veiligheidsregio’s bijeenkomen, heeft ingestemd met een voorstel hierover, naar aanleiding van de Zembla-uitzending ‘Opgebrand’. Toch is nog onduidelijk hoe de regeling eruit komt te zien, wie in aanmerking komen en wanneer deze in gaat. 

Demissionair Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid had aangedrongen op erkenning van PTSS als beroepsziekte en een landelijke regeling, zoals bij Defensie en de politie al jaren het geval is. De minister was geschrokken van de verhalen van brandweermensen in ‘Opgebrand’ die met PTSS uitvielen als gevolg van heftige gebeurtenissen die ze tijdens hun werk hadden meegemaakt, zoals auto-ongelukken, verdrinkingen en reanimaties. Ze vertelden te worden gekort op hun salaris, zelf psychologische ondersteuning te moeten regelen en in slepende juridische procedures terecht te komen. Uit onderzoek van Zembla bleek bovendien dat de brandweer amper zicht heeft op de omvang van PTSS in de eigen gelederen. Dat terwijl uit internationaal onderzoek blijkt dat circa 7% van de brandweermensen met trauma’s kampt. In Nederland zou dat neerkomen op rond de 1.500 mensen.

In een overleg met staatssecretaris Eric van den Burg, die de afwezige Yesilgöz verving, heeft het Veiligheidsberaad afgelopen maandag erkend dat het heftige werk van brandweermensen om ‘extra alertheid vraagt’, vanwege het risico op mentale klachten. Ook schaarden de voorzitters van de Veiligheidsregio’s zich achter een voorstel van de Raad van Commandanten (RCDV) om tot een landelijke regeling te komen, waarin moet worden vastgelegd op welke ondersteuning brandweermensen met PTSS kunnen rekenen. Hoewel het de bedoeling is dat die regeling voor zowel beroepskrachten als brandweervrijwilligers gaat gelden, is de RCDV er nog niet uit hoe dit voor de laatste groep geregeld kan worden. Vrijwilligers zijn immers in dienst bij een andere werkgever, en melden zich doorgaans ook daar ziek wanneer ze klachten krijgen. Vraag is onder meer hoe bij hen moet worden omgegaan met bijvoorbeeld loondoorbetaling bij ziekte. 

De Raad van Commandanten moet ook de financiële gevolgen van de regeling nog verder onderzoeken. Wanneer de regeling klaar is, kan een woordvoerder van de RCDV nog niet zeggen. Uit een document in handen van Zembla blijkt dat de RCDV van mening is dat PTSS ‘onder bepaalde voorwaarden kan worden gekwalificeerd als beroepsziekte’. De woordvoerder kon niet uitleggen wat onder die voorwaarden wordt volstaan. Volgens haar is de formulering door het Veiligheidsberaad inmiddels aangepast naar ‘in alle redelijkheid’. Ook daarvan kon ze niet uitleggen wat daarmee wordt bedoeld. “Maar het is echt de intentie om het goed te regelen. We waren daar al mee bezig, en jullie uitzending draagt  bij aan een versnelling.”

Behalve een beter vangnet willen de veiligheidsregio’s ook preventief meer ondersteuning bieden aan brandweermensen. Daarvoor is in samenwerking met psychologen een zogeheten ‘toolbox’ ontwikkeld, met concrete richtlijnen om uitval van brandweermensen als gevolg van trauma’s zoveel mogelijk te voorkomen. Ook in de CAO-onderhandelingen van de Veiligheidsregio’s ligt het onderwerp op tafel. Vakbonden hebben aangekondigd een beter vangnet te gaan eisen. Een aantal Tweede Kamerfracties wil ook dat dit snel geregeld wordt. Op 9 april debatteert de Kamer met demissionair minister Yesilgöz hierover. 

ZEMBLA's uitzending 'Opgebrand' is op donderdag 21 maart om 23.20 opnieuw te zien op NPO2.