Bolsonaro duldt geen tegenspraak als het gaat om kap Amazonewoud

Vorige maand bracht het Braziliaanse ­Nationaal Instituut voor Ruimte­onderzoek (INPE) cijfers naar buiten over de ontbossing van het Amazonewoud. Alleen al in juni dit jaar werd er illegaal 920 vierkante kilometer bos gekapt. Het ging om een enorme toename, namelijk 88 procent ten opzichte van juni vorig jaar. 

Satellietbeelden
Het INPE monitort sinds 1988 de ontbossing van de Amazone en brengt daar cijfers over uit op basis van satellietbeelden. Nadat de cijfers bekend werden, liet Bolsonaro weten deze te wantrouwen. Hij verweet het instituut ervan de cijfers te manipuleren en hoger voor te stellen dan ze zijn, om de naam van Brazilië en de regering te besmeuren. Directeur Ricardo Galvão zou zich ‘voor het karretje van internationale ngo’s laten spannen’, aldus de president.

Wetenschapper Galvão liet zich echter niet zomaar in een hoekje drukken: in een tv-interview legde hij de jarenlang gehanteerde onderzoeksmethode uit op basis van diverse satellietgegevens en betwijfelde hij of Bolsonaro überhaupt over de juiste kennis beschikt om over de cijfers te kunnen oordelen. 

Ontbossing in de Amazone door de jaren heen 
Het Amazonegebied herbergt het grootste tropische regenwoud op aarde. Het woud heeft een oppervlakte van 5,5 miljoen vierkante meter en ligt verspreid over negen landen. Ongeveer zestig procent van het Amazone-regenwoud ligt in Brazilië. Vanaf de jaren zeventig slinkt het woud wegens landbouw, mijnbouw en houtkap.

Dit is niet alleen een bedreiging voor de natuur, maar ook voor de inheemse stammen die daar wonen. Verschillende wetten en afspraken zorgden ervoor dat in het nieuwe millennium ontbossing van het Braziliaanse Amazonewoud werd beperkt, maar de laatste jaren neemt de boskap weer toe. Meestal gebeurt dit illegaal. De belangen en criminaliteit rond de houtkap zijn vaak groot. 

‘Bolsonaro praat alsof hij in een bar staat’
Galvão deed nog een duit in het zakje en deelde openlijk zijn mening over de Braziliaanse president: "Bolsonaro praat alsof hij in een bar staat. Hij uit ongefundeerde beschuldigingen over mensen van het allerhoogste Braziliaanse wetenschappelijke niveau. Dat zeg ik niet alleen, maar vele anderen ook. Dit is een grap van een joch van 14 jaar die een president van de Republiek niet past." Die uitspraken kwamen hem duur te staan, afgelopen vrijdag werd hij ontheven uit zijn ambt. Hij verklaarde later dat zijn uitlatingen over Bolsonaro voor ‘een onhoudbare situatie hadden gezorgd.’ 

Inheemse stammen 
Het nieuws komt tegelijk met berichtgeving over de dood van een van de leiders van een inheemse stam: de Wajãpi, die leven in het oerwoud in het noorden van Brazilië.  De 68-jarige Emyra Wajãpi werd eind juli gedood door mannen die illegaal naar goud groeven in het woongebied van de stam.

De Wajãpi wonen in een reservaat waar officieel geen mijn-activiteiten mogen worden ondernomen. President Jair Bolsonaro is echter een tegenstander van de reservaten en noemt de vele inheemse stammen 'parasieten'. Hij vindt dat de grondstoffen opgegraven moeten worden en wil de mijnen legaal maken. Kortom: de Amazone staat een roerige tijd te wachten als Bolsonaro dezelfde koers blijft doorzetten. 

Het Amazonegebied:

• speelt een sleutelrol in de stabilisering van het klimaat op aarde;
• is een opslagplaats van tussen de 80 en 120 miljard ton koolstof – dat is dertien keer de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen en industrie;
• zorgt voor regenval in de regio – zonder de Amazone zal de regio verdrogen;
• voorziet een vijfde van de planeet van zoet water via de Amazone stroom;
• is een schatkamer voor biodiversiteit: er leven naar schatting zo’n 40.000 plantensoorten, 400 zoogdieren, 1.300 vogelsoorten, 3.000 vissoorten en 800 reptielen en amfibieën.

Bron: Greenpeace 

Zembla besteedde eerder aandacht aan de gevolgen van grootschalige ontbossing: kijk hier de uitzending ‘Bos als brandstof’ terug.