Bol.com stopt met verkoop antisemitische boeken

Bol.com is naar eigen zeggen gestopt met de verkoop van antisemitische boeken. Dat heeft het bedrijf besloten na gesprekken met de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding Eddo Verdoner (NCAB). Die stelde vorig jaar nog in Zembla dat Bol.com strafbaar bezig is door extreemrechtse boeken te verkopen.

Zembla kwam toen tientallen antisemitische, discriminerende en haatzaaiende boeken tegen die zonder tussenhandelaar gewoon te koop waren bij Bol.com. De selectie bevatte onder andere ‘De Protocollen van de Wijzen van Zion’, ‘The White Nationalist Manifesto’ en een pseudowetenschappelijk werk waarin wordt beweerd dat Joden evolutionair bepaald parasiteren op andere samenlevingen. 

Verdoner reageerde destijds geschokt op het nieuws. Bol.com reageerde door te zeggen dat ze het assortiment niet vooraf screenen. Daar is nu, na gesprekken met Verdoner en met het Meldpunt Discriminatie, verandering in gekomen.

De webshop heeft sinds begin dit jaar regels opgesteld om boeken te beoordelen of ze geschikt zijn voor verkoop. Daarbij kijken medewerkers onder meer of de inhoud aanzet tot geweld, discriminatie of antisemitisme. Een aantal boeken wordt daardoor al niet meer aangeboden. Sommige boeken mogen verkocht worden, maar krijgen wel een waarschuwingslabel. Boeken die al lange tijd op de site staan worden ook met de nieuwe criteria beoordeeld.

"De afgelopen jaren zijn meerdere keren boeken in het nieuws geweest waarvan we ons afvroegen of we die wel wilden aanbieden op ons platform", legt een woordvoerder van bol.com uit. "En omdat het niet altijd duidelijk is of een boek discriminerend is en we ook zorgvuldig willen omgaan met de vrijheid van meningsuiting, hebben we besloten om hier een toetsingskader op te ontwikkelen." 

Sinds dinsdag kunnen bezoekers op de website van bol.com meer informatie vinden over hoe de webshop omgaat met discriminerende boeken.

De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding wil ook dat andere webshops boeken eerst beoordeelt of ze geschikt zijn voor de verkoop. De coördinator roept daarom dinsdag webshops en andere online platforms op om met een betere aanpak te komen om dit soort boeken sneller te weren en uit de handel te halen.

Volgens de coördinator is een heldere richtlijn voor de boekenbranche nodig omdat er steeds meer online gekocht wordt. Daarmee is het volgens Verdoner voor onder andere complotdenkers makkelijk om aan antisemitische boeken te verdienen. "Dit wordt ook als een teken gezien dat het oké is om antisemitische lectuur te verspreiden", zegt hij. De NCAB roept webwinkels op om hun werkwijze openbaar te maken, zodat duidelijk wordt op basis van welke criteria boeken die offline worden gehaald, getoetst worden.

Tips over antisemtische en haatzaaiende boeken worden gedeeld in rechts-extremistische besloten chatgroepen. Dat bleek in de Zembla-uitzending ‘Netwerk van haat’. Daarin gaat Zembla undercover in die chatgroepen en legt bloot dat er een netwerk achter schuilgaat. 

De Nederlandse overheid lijkt de dreiging van geweld door rechts-extremisten tot dan toe nog niet heel serieus te nemen en zegt dat die in Nederland beperkt is en dat het vaak gaat om eenlingen. De experts waarschuwen in de uitzending juist voor het groeiende gevaar van rechts-extremisme. 

Kijk de uitzending 'Netwerk van haat':

Later stelt ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding vast dat die geweldsdreiging er wel degelijk is. Dat bevestigde de NCTV deze week opnieuw in de jaarlijkse dreigingsanalyse. Daarin werd naast de Jihadistische dreiging en het zogenoemde anti-overheidsextremisme, weer extreemrechts als geweldsdreiging omschreven. “Deze stroming propageert terroristisch geweld als legitiem middel om het ideaal van een witte etnostaat te bereiken”, aldus de NCTV.