Bestuurders schuiven met verantwoordelijkheid in zaak Vink

De getuigenverhoren in de zandkwestie rond afvalverwerker Vink in Barneveld gaven weinig duidelijkheid over de rol van bestuurders. Voormalig-gedeputeerde Conny Bieze wees vooral naar de Inspectie Leefomgeving en Transport als de partij die handhavend had kunnen optreden. De burgemeester van Barneveld, Asje van Dijk, wees naar de inspectie en naar de provincie.  

Zembla bracht in 2018 naar buiten dat het bedrijf Vink in 2015 vervuilde grond heeft gebruikt voor de bouw van twee nieuwe woonwijken in Barneveld, namelijk Eilanden-Oost en Veller. Het zand was in eerste instantie afgekeurd door bureau Certicon. Daarna is het bij een tweede keuring, wat niet mag, alsnog goedgekeurd en gestort. 

De bewoners van de nieuwbouwwijken vrezen waardevermindering van hun huizen. Advocaat Pieter Huitema ondervroeg namens de bewonersgroep vijf belangrijke spelers in het dossier rond de zandkwestie in Barneveld, onder wie voormalig-gedeputeerde Conny Bieze en burgemeester Asje van Dijk.

Lees wat de andere getuigen zeiden tijdens de verhoren: de directeur van Vink, de grondadviseur van Vink en wethouder De Kruif

Een zogeheten DAT-rapport van de omgevingsdienst dat Zembla via de Wet Openbaarheid van Bestuur in handen kreeg, toonde allerlei misstanden aan in het bedrijf, zoals het illegaal gestorte zand. 

Conny Bieze 
Voormalig provinciebestuurder Conny Bieze zei tijdens het getuigenverhoor dat ze pas over de kwestie hoorde na het verschijnen van het DAT-rapport, omdat het destijds is besproken in het portefeuilleoverleg. “Dat moet zijn geweest na de zomer van 2017, in september of oktober.” 

Bieze heeft, zo verklaarde ze, de gemeente Barneveld in december dat jaar ingelicht. Het zand was toen grotendeels al weg bij het bedrijf en gestort in onder meer de nieuwbouwwijken in Barneveld. “De grond die zich buiten de inrichting (het bedrijf Vink, red.) bevindt, valt niet onder het toezicht van de provincie”, aldus Bieze. En ook het toezicht op de manier waarop de keuring van de grond plaatsvindt, valt volgens Bieze niet binnen de handhavingstaak van de provincie. “Dat valt onder ILT.” 

In een eerdere uitzending van Zembla lag Vink onder vuur vanwege allerlei overtredingen met betrekking tot de verwerking en opslag van oude kunstgrasmatten. Handhaving bleef toen uit. Bieze zei daarover in de uitzending ‘De kunstgrasberg’ dat “Vink belangrijk is omdat het bedrijf een maatschappelijk functie vervult, want waar moeten we anders met ons afval naartoe?” Na de uitzending van Zembla werd Vink onder verscherpt toezicht geplaatst.

De advocaat van de bewonersgroep uit Barneveld vroeg tijdens het getuigenverhoor aan Bieze of ook in het geval van de zandkwestie de handhaving uitbleef vanwege de ‘belangrijke’ maatschappelijke functie van Vink. Daarover was Bieze deze keer kort en duidelijk: “Nee.”

Burgemeester Van Dijk
Burgemeester Asje van Dijk van Barneveld zei dat hij pas in maart 2018 bekend was met de zandkwestie. Hij werd daarvan op de hoogte gesteld door de wethouder Van den Hengel (inmiddels geen wethouder meer, red.). Conny Bieze verklaarde dat zij de wethouder in december 2017 al had ingelicht.

Na overleg met de provincie en het college, besloot de gemeente nader onderzoek te laten doen naar de eventuele gevolgen voor de volksgezondheid. “5 juli 2018 kregen we het eerste advies van de GGD waarin stond dat er geen risico was voor de volksgezondheid.” De resultaten van het onderzoek werden pas maanden later gedeeld met de bewoners. “We wilden ook precies weten om welke grond het ging en waar die grond terecht was gekomen. We wilden geen onrust creëren voor de maatschappij voordat we de juiste informatie hadden”, legde Van Dijk uit.

Vink wilde niet bekendmaken waar grond vandaan kwam
Uiteindelijk wist Vink via een kort geding te voorkomen dat bekend werd waar de grond precies vandaan kwam. Tijdens getuigenverhoren zijn alsnog de plekken van twee locaties bekendgemaakt door een medewerker van Vink.

Tegen Vink ondernam de gemeente verder geen stappen. “De gemeente is niet bevoegd om tegen Vink op te treden ten aanzien van deze materie. De provincie is het bevoegd gezag.” Ook naar aanleiding van het DAT-rapport waarin naast de zandkwestie allerlei andere overtredingen werden geconstateerd, ondernam de gemeente geen stappen.

De burgemeester zegt daarover: “Het DAT-rapport bevatte veel informatie die vooral relevant was voor het bevoegd gezag, namelijk de provincie en de ILT. De informatie die voor de gemeente relevant was in het kader van mogelijke risico’s voor de volksgezondheid had de gemeente al.”

Vervolg
De getuigenverhoren zijn nog niet voorbij. Wanneer ze worden vervolgd is nog niet bekend.

Kijk de uitzending 'Nieuwbouwwijk als stortplaats' over de zandkwestie in Barneveld terug: