Besmettingshaard Q-koorts niet aangepakt

Het ministerie van Landbouw grijpt niet in bij een met Q-koorts besmet vleessschapenbedrijf in Noord-Brabant. Ondanks dat 46 Q-koorts-patiënten met het bedrijf in verband zijn gebracht, mogen de schapen van het bedrijf blijven rondlopen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoekt een mogelijk verband tussen 46 gevallen van Q-koorts en de schapenhouderij in Nuenen.

De mensen zijn wellicht besmet tijdens de zogenaamde 'lammetjeskijkdagen' die elk jaar in februari en maart door duizenden mensen worden bezocht. Volgens burgemeester Willem Ligtvoet van Nuenen heeft de eigenaar in overleg met de gemeente en het ministerie van Landbouw besloten dit jaar geen publiek toe te laten.

Het bedrijf in Nuenen telt zo'n 1500 schapen en is daarmee één van de grootste van Nederland. Het valt niet onder de huidige strenge Q-koorts maatregelen. Op dit moment worden alleen geiten en schapen geruimd die bedoeld zijn voor de melkproductie. Volgens de experts is er nauwelijks risico op Q-koorts bij mensen op een bedrijf met vleesschapen.

Minister Ab Klink van Volksgezondheid liet gisteren in de Kamer weten dat hij laat onderzoeken of ook besmette bedrijven met vleesschapen moeten worden geruimd. Al in augustus vorig jaar stelde de Voedsel en Waren Autoriteit vast dat 19 van de 20 onderzochte dieren van schapenhouderij Adriaans positief testten op Q-koorts.

Dat er geen maatregelen tegen het bedrijf zijn genomen, komt volgens Ronald ter Schegget, arts van de GGD Brabant-Zuidoost, doordat er op dat moment geen acuut gevaar meer was voor verdere verspreiding van de bacterie. Hij vermoedt dat er een directe relatie is met de lammetjeskijkdagen en de ziektegevallen. "Bij de geboorte komen veel bacteriën vrij.

Het gaat om mensen die weliswaar niet in de buurt wonen maar wel ín de stal zijn geweest in dezelfde periode (maart 2009) en ook allemaal op ongeveer hetzelfde moment ziek zijn geworden." Burgemeester Ligtvoet van Nuenen benadrukt dat er geen sluitend bewijs is voor een relatie tussen de Q-koorts en de lammetjeskijkdagen en dat er geen officiële beslissing is om het bedrijf te sluiten voor het publiek.

Vragenuurtje
Ministers Verburg en Klink moesten zich tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer verantwoorden vanwege een besmet vleesschapenbedrijf in Nuenen. NOVA meldde dat dit bedrijf niet onder de strenge maatregelen valt. De Voedsel en Waren Autoriteit heeft afgelopen zomer op het bedrijf Q-koorts vastgesteld. Het onderzoek werd gedaan nadat meer dan veertig bezoekers op de lammetjes-aaidagen Q-koorts hadden gekregen. De schapen werden onderzocht door middel van vaginaal-swabs. Negentien van de twintig monsters bleken toen positief.

Niet betrouwbaar
Verburg hierover in de Tweede Kamer: "Als het gaat om dit bedrijf zul je een test moeten hebben die betrouwbaar besmetting vaststelt. En hier zijn vaginaal-swabs gebruikt die een lichte besmetting aantonen." Volgens Verburg zijn deze swabs dus niet betrouwbaar.

Positief
Fred van Zijderveld (CVI) bestrijdt deze opvatting van minister Verburg. "De vaginaal-swabs zijn net zo betrouwbaar als het tankmelkonderzoek, maar dat laatste is wel goedkoper en efficiënter. Niet beter. Een positieve swab betekent ook echt een besmetting. Echter, een negatieve uitslag betekent niet automatisch dat er geen besmetting is. Je zal dan vaker de test moeten herhalen omdat de bacterie-uitstoot van besmette dieren varieert. Maar dit geldt net zo goed voor het tankmelkonderzoek."

De Tweede Kamer bespreekt de aanpak van de Q-koorts binnenkort opnieuw in een spoeddebat .

Vragen van het lid Dibi aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de betrouwbaarheid van de vaginaal swabs (ingediend op 19 januari 2010)

1. Bent u bekend met het bericht Minister misleidt Kamer over Q-koortstest op www.nova.tv? Zo ja, wat is uw reactie?

2. Op basis waarvan is uw veronderstelling gebaseerd dat vaginaal-swabs minder betrouwbaar zijn dan tankmelkonderzoek, terwijl het Centraal Veterinair Instituut stelt dat dit niet zo is?

3. Waarom is niet direct ingegrepen toen de Voedsel en Waren Autoriteit afgelopen zomer constateerde dat negentien van de twintig monsters positief bleken en er dus ook echt sprake was van besmetting?

4. Had u met de kennis van nu niet meteen moeten ingrijpen bij het besmette vleesschapenbedrijf in Nuenen? Zo nee, waarom niet?

5. Klopt het dat de vaginaal-swabs een even goede methode is als het tankmelkonderzoek om besmetting met Q-koorts vast te stellen, maar dat het enige verschil is dat het tankmelkonderzoek goedkoper en efficiënter is? Zo ja, waarom heeft u dit de Kamer niet gemeld tijdens het Vragenuur van 19 januari jongstleden?

6. Bent u bereid deze vragen zo snel mogelijk te beantwoorden, in ieder geval voor aanvang van het spoeddebat over deze kwestie?

Lammetjesdag
In overleg met De 12 Landschappen heeft Landschap Overijssel besloten, haar lammetjesdag van 6 maart 2010 af te gelasten. Dit in verband met Q-koorts. De lammetjesdag zou plaatsvinden op de Lemelerberg. Er zijn te veel onduidelijkheden over mogelijke besmetting en verspreiding van Q-koorts. Daarom wil Landschap Overijssel elk risico uitsluiten, voor zowel haar bezoekers als voor haar schapen.