Bayer wil 8 miljard schikken in Roundup-rechtszaken

In totaal lopen in de Verenigde Staten ruim 18.000 rechtszaken wegens Roundup, aangespannen door mensen die zeggen kanker te hebben gekregen van de onkruidbestrijder. Bayer, dat het middel via de overname van Monsanto in handen kreeg, stelde eerder al een speciale bemiddelaar aan om onderhandelingen tussen beide kampen in goede banen te leiden. 

Bayer zou een totaalbedrag voor schikkingen van tussen de 6 en 8 miljard dollar hebben voorgesteld. Advocaten van voormalige Roundup-gebruikers vinden dat naar verluidt niet genoeg en eisen meer dan 10 miljard dollar. Een definitieve overeenkomst laat mogelijk nog maanden op zich wachten.

Wel zouden de gesprekken zo ver gevorderd zijn dat beide partijen hebben gevraagd om uitstel van rechtszaken die binnenkort beginnen.  In eerdere rechtszaken rond Roundup werd Bayer al veroordeeld tot het betalen van miljoenen dollars aan schadevergoedingen. Tot dusver heeft het bedrijf altijd volgehouden dat het middel veilig voor gebruik is.

Wat we weten over Roundup:
Roundup is een van de meest gebruikte onkruidverdelgers ter wereld. Het middel, op basis van de werkzame stof glyfosaat, bestaat al sinds de jaren zeventig en werd op de markt gebracht door chemiebedrijf Monsanto. Veel boeren gebruiken het om onkruid te bestrijden. Het bedrijf hield vol dat het middel niet schadelijk was voor de gezondheid. Het gebruik van Roundup scheelt de boeren een hoop extra werk én geld en zorgt ervoor dat ze minder hoeven te ploegen. Daarnaast werd het ook veelvuldig gebruikt door consumenten in tuinen. Veel tuincentra hebben het middel in de ban gedaan, maar boeren spuiten het nog vaak op hun land. 

De discussie over de mogelijk negatieve effecten van glyfosaat speelt al sinds begin deze eeuw. Over de vraag of glyfosaat ook echt kankerverwekkend is, is geen consensus. Het kankercentrum van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), het IARC, beoordeelde in 2015 dat het waarschijnlijk is dat glyfosaat kankerverwekkend kan zijn bij mensen en dat er voldoende bewijs is dat glyfosaat kankerverwekkend kan zijn bij proefdieren.

Dat wil zeggen dat het middel verdacht vaak opduikt in relatie tot sommige kankers - zonder dat zeker is of de stof ook de oorzaak is. De EFSA, de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid, concludeerde later weer in een toetsing van die studie  dat de stof voor de mens geen enkel risico geeft op kanker.   Ook dit onderzoek ligt onder vuur, omdat bepaalde onderdelen niet openbaar worden gemaakt door de EFSA.

De EU besluit in 2017 Roundup nog zeker vijf jaar toe te laten op de Europese markt. Nederland is samen met Hongarije, Frankrijk en Zweden na 17 december 2022 verantwoordelijk voor de herbeoordeling van glyfosaat voordat de EU opnieuw beslist of glyfosaat blijft toegestaan.  

ZEMBLA besteedde in eerdere uitzendingen aandacht aan de mogelijk schadelijke gevolgen van de omstreden onkruidverdelger Roundup in de uitzending ‘Bollengif in Babyluier’ en ‘Glyfosaat: het omstreden gif’.