Ongeveer een op de zeven uitzendbureaus overtreedt bewust de wet. Dat komt bij benadering neer op zo'n 2500 malafide bedrijven, schat Rits de Boer, inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie in een interview met NRC. Het gaat vaak om uitbuiting van arbeidsmigranten. Bij de uitzenders wordt bijvoorbeeld minder dan het minimumloon betaald, worden overuren niet uitgekeerd, wordt de arbeidstijdenwet overtreden of worden onterecht boetes uitgedeeld aan uitzendkrachten die te laat op het werk komen.
Arbeidsmigranten wonen vaak in erbarmelijke omstandigheden, met te veel mensen in slecht onderhouden woningen, of in stacaravans op verloederde vakantieparken. Zembla maakte daarover begin deze maand de uitzending 'Niet in mijn achtertuin'.
De Boer noemt de schatting van 15 procent malafide uitzendbureaus "aan de voorzichtige kant". Volgens hem kan het ook het dubbele zijn. De Arbeidsinspectie is bezig met een verkennend onderzoek. Definitieve cijfers volgen nog. Volgens de krant telt Nederland bijna 17.000 uitzendbureaus. Dat zijn veelal kleine bedrijven met maar een werknemer, de uitzendkrachten niet meegeteld.
Volgens De Boer beschouwen uitzendbureaus arbeidsmigranten als bulkgoed. Werkgevers kunnen hun winst vergroten met goedkoop personeel, de maatschappelijke kosten zijn voor de samenleving, grote druk op de schaarse ruimte, de woningmarkt het onderwijs, zo valt te lezen in NRC. Volgens de topman van de Arbeidsinspectie "kan het zo niet langer".
Vorig jaar oktober kwam een commissie onder leiding van oud-SP-leider Emile Roemer al tot de conclusie dat het kabinet flink hogere eisen moet stellen aan uitzendbureaus om arbeidsmigranten beter te beschermen tegen uitbuiting en ongezonde werk- en leefomstandigheden. Zij zouden voortaan een certificaat moeten hebben dat bewijst dat zij zich houden aan cao's en zaken als huisvesting en zorgverzekeringen fatsoenlijk hebben geregeld.
Het kabinet heeft ook al plannen voor het verbeteren van het toezicht. Maar de verplichte certificering voor uitzendbureaus, om onder meer uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan, wordt pas op zijn vroegst op 1 januari 2025 ingevoerd.
Het idee is dat alleen uitzendbureaus die zich aan de regels houden zo'n certificaat krijgen. Bedrijven die werknemers inhuren via een bureau zonder certificaat, moeten worden beboet. "Uitleners die misbruik maken van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten, bijvoorbeeld door hen onder te betalen of slecht te huisvesten, kunnen hun certificaat verliezen en zo uit de markt worden geweerd", schreef minister Karien van Gennip dit voorjaar aan de Tweede Kamer.
Bron: ANP
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.