Amnesty wil onderzoek naar gewelddadig politieoptreden bij demonstratie in Den Haag

Volgens Amnesty lijkt er op de beelden sprake te zijn van disproportioneel geweld. Op een video is te zien dat een man op de grond ligt met zijn handen over zijn gezicht uit bescherming tegen klappen van een agent die met zijn wapenstok slaat.  Vervolgens brengt een andere agent een politiehond naar de op de grond liggende man toe.

Over de exacte aard van de ingediende klachten met betrekking tot het politiegeweld kan de politiewoordvoerder niets zeggen. De politie gaat in deze gevallen eerst in gesprek met de indieners van de klachten zegt de woordvoerder. Het kan volgens haar zo zijn dat daar vervolgstappen en/of een aangifte uit voortkomen, maar dat is op dit moment nog niet duidelijk. 

In een reactie zegt de politie verder tegen Zembla: “Alle grote demonstraties worden in de driehoek altijd voor- en nabesproken. Ook intern evalueren wij iedere ME-inzet, zo ook die van gisteren. Daarnaast beoordelen we iedere geweldstoepassing op proportionaliteit.”

Burgemeester Van Zanen beaamt dat de demonstratie geëvalueerd wordt. Dat is gebruikelijk bij grote demonstraties in de stad, zegt Van Zanen. "Politiegeweld is aan strenge voorwaarden gebonden en wordt altijd getoetst door de politie en eventueel door de Ombudsman, het Openbaar Ministerie en de rechter."

Over een van de circulerende video’s zegt Amnesty: "Meerdere agenten sloegen mensen met de wapenstok op het hoofd. Dat is levensgevaarlijk en vrijwel nooit te rechtvaardigen." 

De politie schrijft zelf in een bericht op politie.nl dat zeker twee demonstranten gewond zijn geraakt door politiehonden “die tegen hen waren ingezet omdat zij weigerden te vertrekken”. De politiehond is na het vuurwapen het zwaarste geweldsmiddel dat kan worden ingezet. Een woordvoerder van de politie zegt desgevraagd dat het toegepaste geweld bij dergelijke situaties standaard wordt geëvalueerd en dus ook de inzet van de honden. De heftige videobeelden van de bijtincidenten lijken volgens Amnesty te wijzen op disproportioneel politiegeweld. "Politiehonden werden ingezet, ook bij aanhoudingen van mensen die al op de grond lagen."

De politie laat op haar website weten dat zeker onderzoek wordt gedaan naar het incident waarbij een agent in de lucht heeft geschoten met een vuurwapen. Zo’n onderzoek is in Nederland standaard, zodra de politie bij een incident een vuurwapen gebruikt.

De lezing van de politie van het incident tot dusver is: “Er werd een waarschuwingsschot gelost door een politieagent. Dat gebeurde toen een hondengeleider belaagd werd door demonstranten tijdens een charge. Zijn hond (politiehond, red.) werd geschopt en zelf werd hij belaagd door een vechthond (van een demonstrant, red.). Daarop werd het schot gelost, maakte de politie eerder bekend.” Er circuleert ook videomateriaal van het incident, daarop is het schot te horen maar is niet duidelijk te zien wat er exact gaande is (zie tweet hieronder). De eigenaar van de vechthond heeft tegen AD Haagsche Courant gezegd dat hij aangifte gaat doen van buitensporig politiegeweld. 

Amnesty vraagt zich af of de politie voldoende heeft gedaan om escalatie te voorkomen. De organisatie wil in het onderzoek antwoord op de vraag wat gemeenten en politie bij een volgende demonstratie anders kunnen doen.

Een woordvoerder van de mensenrechtenorganisatie zegt dat Amnesty al een jaar of vier demonstraties tegen het licht houdt, van Black Lives Matter tot Pegida en Kick Out Zwarte Piet. "We hebben het vermoeden dat het demonstratierecht onder druk staat. We hebben de beelden van de demonstratie in Den Haag bekeken. Dit gaat wel ver, daarom dringen we aan op een onderzoek door het OM en de burgemeester. We veroordelen het politiegeweld nog niet, maar de beelden wijzen op disproportioneel politiegeweld."

Dat een demonstrant een vechthond had meegenomen naar het Malieveld vindt de woordvoerder van Amnesty hier los van staan. "De politie heeft een andere verantwoordelijkheid en heeft namens de staat een geweldsmonopolie. Als burgers zich tijdens een demonstratie misdragen, zal het OM dan daar strafrechtelijk tegen kunnen optreden."