Amnesty: ‘Big farma leverde vooral vaccins aan de rijke landen’

Volgens Amnesty International leverden farmaceutische bedrijven het afgelopen jaar vooral vaccins aan rijkere landen en kregen de arme landen amper iets. Daardoor was aan het eind van het jaar slechts 4 procent van de mensen in arme landen volledig gevaccineerd. Daarmee hebben farmaceutische bedrijven "tragisch gefaald”  in hun bijdrage aan de bestrijding van de pandemie. Dat zegt Amnesty International in een nieuw rapport.

De mensenrechtenorganisatie stelt dat dit falen nota bene plaatsvond ondanks herhaalde en dringende oproepen om de coronavaccins eerlijk te verdelen over de wereld. Het beleid van de farmaceuten heeft volgens de organisatie bijgedragen aan "een mensenrechtencatastrofe" in 2021.

Volgens Amnesty hebben de bedrijven die de coronavaccins produceren de verkoop ervan in 2021 gemonopoliseerd, gelobbyd tegen het delen van intellectueel eigendom, te hoge prijzen voor hun vaccins gevraagd en leveringen aan rijke landen voorrang gegeven.

De tien miljard vaccindoses die zij in 2021 produceerden, hadden meer dan genoeg kunnen zijn om een wereldwijde vaccinatiegraad van 40 procent te bereiken. Dat was de doelstelling van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Maar uiteindelijk werd in de arme landen dus maar 4 procent volledig gevaccineerd. 

In het rapport dat over de vaccinverdeling is gepubliceerd, staat bijvoorbeeld dat Pfizer/BioNTech 2,4 miljard vaccins produceerde in 2021. Slechts 1 procent daarvan kwam in arme landen terecht. AstraZeneca leverde 2,3 miljard vaccins en daarvan werd 1,7 procent aan de armste landen geleverd. “Ondanks de miljarden aan gemeenschapsgeld die ze krijgen, staan voor deze bedrijven hun eigen zakelijke belangen boven de verantwoordelijkheid die ze hebben als het gaat om mensenrechten”, schrijft Amnesty.

Maar het gaat volgens Amnesty niet alleen mis bij de bedrijven. Rijke landen hamsterden vaccins en bemoeilijkten zo de levering aan armere delen van de wereld. Rajat Khosla, directeur Onderzoek, Belangenbehartiging en Beleid van Amnesty International, benadrukt dat "farmaceutische bedrijven een centrale rol speelden in die mensenrechtencatastrofe". De bedrijven hadden volgens hem de helden van 2021 kunnen zijn. "In plaats daarvan keerden zij degenen die de vaccins het hardst nodig hadden de rug toe.”

Amnesty International roept op tot een koersverandering in 2022, om rond juli dit jaar wel de nieuwe WHO-doelstelling te kunnen halen: een wereldwijde vaccinatiegraad van 70 procent. Eerder deze maand liet de WHO al weten dat er nog eens circa 14 miljard euro nodig zal zijn om ook armere landen te helpen de pandemie onder controle te krijgen.