Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Amerikaanse wetenschappers over gezondheidsrisico’s rubbergranulaat: ‘Onderzoeken industrie volstrekt onvolledig’
10-11-2017
• leestijd 4 minuten
•
142 keer bekeken
• 
De onderzoeken die de industrie heeft gedaan naar de gezondheidsrisico’s van kunstgras met rubberkorrels gemaakt van oude autobanden, zijn onvolledig en bevatten fouten. Dat zeggen vooraanstaande wetenschappers van de onafhankelijke Amerikaanse onderzoeksorganisatie Environment and Human Health, Inc. (EHHI). Volgens EHHI sluiten niet een van de studies uit dat het spelen op kunstgras schadelijke effecten voor de gezondheid heeft. Sterker nog EHHI maakt zich ernstig zorgen omdat uit de studies blijkt dat er kankerverwekkende en giftige stoffen in de rubberkorrels zijn gevonden. EHHI bestudeerde en analyseerde een jaar lang 22 onderzoeken die wereldwijd door de kunstgrasveldenindustrie zijn gedaan.
Professor Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit van Utrecht, noemt de studie van EHHI omvangrijk: Ik geloof niet dat ik eerder zo’n uitgebreide peerreview van al die studies bij elkaar heb gezien.”
Rapport EHHI
Gevaarlijk spel
Zembla maakte drie uitzendingen over de risico’s van rubbergranulaat in kunstgras voor mens en milieu. Voor de eerste uitzending: ‘ Gevaarlijk spel ’ bestudeerde Van den Berg een aantal van dezelfde onderzoeken die nu ook door het EHHI uitgebreid zijn bekeken. Hij kwam tot dezelfde conclusies.
Zembla maakte drie uitzendingen over de risico’s van rubbergranulaat in kunstgras voor mens en milieu. Voor de eerste uitzending: ‘ Gevaarlijk spel ’ bestudeerde Van den Berg een aantal van dezelfde onderzoeken die nu ook door het EHHI uitgebreid zijn bekeken. Hij kwam tot dezelfde conclusies.
In ‘Gevaarlijk spel’ zei Van den Berg:
"Ik denk dat als we nu zouden kijken met de gegevens die we wel hebben en de gehaltes van die PAK’s (verbinding van kankerverwekkende stoffen, red.) die in die korrels zitten en de beperkte hoeveelheid onderzoek, dat ik niet zou willen dat consumenten en ook kinderen dus, met deze korrels in aanraking komen."
Hoewel de industrie toegeeft dat veel onderzoeken verschillende giftige stoffen aantroffen in het kunstgras, claimt ze op basis van diezelfde studies dat de gehaltes zo laag zijn dat ze geen gevaar voor de gezondheid van mensen vormen. Reden voor onderzoeksorganisatie EHHI om de studies uitvoerig tegen het licht te houden.
Chemische stoffen die samenwerken mogelijk kankerverwekkend
Volgens the National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS) is blootstelling aan een lage hoeveelheid van een individuele chemische stof misschien niet kankerverwekkend, maar meerdere hoeveelheden chemische stoffen die samenwerken, kunnen wel kanker veroorzaken. En volgens de onderzoeken die EHHI bekeek, zitten er vaak verschillende zware metalen, chemische en kankerverwekkende stoffen in kunstgras.
Volgens the National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS) is blootstelling aan een lage hoeveelheid van een individuele chemische stof misschien niet kankerverwekkend, maar meerdere hoeveelheden chemische stoffen die samenwerken, kunnen wel kanker veroorzaken. En volgens de onderzoeken die EHHI bekeek, zitten er vaak verschillende zware metalen, chemische en kankerverwekkende stoffen in kunstgras.
EHHI:
"Geen een onderzoek bestudeerde blootstelling aan meerdere samenwerkende chemische stoffen tegelijk en wat het kan betekenen voor de gezondheid van diegenen die op de velden spelen."
Zo was het giftige metaal lood in elk onderzoek dat EHHI analyseerde aanwezig in rubberkorrels. De hoeveelheden verschilden enorm per veld. In één veld was het gehalte zelfs 500 tot 1000 keer hoger dan in andere onderzochte velden. "Dit laat zien hoe variabel monsters van rubberkorrels kunnen zijn en waarom het bestuderen van één monster nooit de norm kan bepalen voor alle monsters of voor alle kunstgrasvelden met rubbergranulaat", aldus EHHI.
Irriterende stof
Benzothiazool een stof die de huid, ogen en ademhaling irriteert, was aanwezig in bijna alle monsters die zijn genomen van de lucht boven kunstgrasvelden en lekte ook uit de rubberkorrels.
Benzothiazool een stof die de huid, ogen en ademhaling irriteert, was aanwezig in bijna alle monsters die zijn genomen van de lucht boven kunstgrasvelden en lekte ook uit de rubberkorrels.
Een onderzoek dat EHHI bestudeerde, testte 25 minuten lang de lucht boven een indoor-kunstgrasveld. De gehaltes aan giftige stoffen bleken zeer hoog.
Hoogleraar Van den Berg zegt dat de EHHI een serieuze onderzoeksorganisatie is: "Er zitten wetenschappers en toxicologen in die hoog in de hiërarchie zitten. Serieuze mensen. En wat ze hier zeggen is heel plausibel. De conclusies herken ik. Het rapport legt terecht de vinger op de zere plek van een aantal studies over rubbergranulaat als het gaat om het risico voor de mens."
De hoofdconclusie van EHHI is dat de onderzoeken van de industrie op meerdere fronten tekort schoten.
Een aantal voorbeelden:
- Veel onderzoeken keken wel naar welke stoffen aanwezig zijn in rubbergranulaat, maar niet naar de gezondheidsrisico’s voor mensen. Een aantal onderzoekers adviseerden een vervolgstudie naar de gezondheidsrisico’s.
- Geen enkele studie keek naar de impact op de gezondheid van kinderen met astma of allergieën die op kunstgras spelen.
- Er is niet gekeken naar wat er gebeurt als de in sommige monsters aanwezige kankerverwekkende PAK’s in contact komen met de huid van sporters.
- Ook is niet onderzocht wat de gevolgen zijn van rubberkorrels die terechtkomen op andere plekken, zoals in auto’s of huizen of klaslokalen. Dat kan gebeuren doordat ze vaak aan schoenen blijven plakken of in sokken, haren of oren achterblijven.
- Niemand bestudeerde of blootstelling aan chemische stoffen toeneemt als de temperatuur op een kunstgrasveld stijgt. Of de gezondheidsrisico’s voor kinderen en sporters die in de warmere maanden op kunstgras spelen toenemen, is daardoor niet duidelijk.
EHHI adviseert tot slot het zekere voor het onzekere te nemen: "Er is geen veiliger oppervlak om op te sporten dan gras. Als scholen en gemeenten de helft van het geld dat ze in kunstgras stoppen aan kwalitatief goed gras besteden, zou de gezondheid van onze kinderen en sporters veel beter beschermd zijn."
De conclusies van EHHI bevestigen wat deskundigen in de drie Zembla-uitzendingen zeiden over het onderwerp.
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.
