Albert Heijn wil geen heffing op niet-duurzame producten

Albert Heijn voelt niks voor een tax op niet-duurzaam geproduceerde producten in de supermarkt. Dat zegt topvrouw Marit van Egmond in een interview met het Algemeen Dagblad. Ze reageert daarmee op uitspraken van demissionair minister van Landbouw Carola Schouten. Die zei in de Zembla-uitzending Supermarktmacht juist wel voorstander van zo’n heffing te zijn.

In de Zembla-uitzending over de macht van supermarkten, wilde Albert Heijn en de andere grote supermarkten niet reageren. In die uitzending blijkt dat supermarkten niet transparant zijn over wat zij doen om de voedselketen te verduurzamen. Ze verzetten zich actief tegen een oproep van de Tweede Kamer om hier jaarlijks over te rapporteren.

Bekijk de uitzending 'Supermarktmacht'

Demissionair minister van Landbouw Carola Schouten noemt het contact met supermarkten in de uitzending “stroperig”. Ze vindt dat supermarkten meer ambitie en openheid kunnen tonen op het gebied van duurzaamheid: “Het is ook in hun eigen belang is om daar gewoon transparant over te zijn.”

In het interview met het Algemeen Dagblad zegt de CEO van Albert Heijn Marit van Egmond zich “absoluut niet” te herkennen in de kritiek van Schouten: “We leggen elk jaar verantwoording af over de stappen die we zetten op het vlak van duurzaamheid.”

Maar wat supermarkten rapporteren over hun eigen maatregelen en de doelen die ze stellen, is echt onvoldoende om grip te krijgen op de gigantische problemen in het voedselsysteem. Dat zegt supermarktonderzoeker Gustaaf Haan van Questionmark tegen Zembla: “Supermarkten zijn eigenlijk een soort black box. Wat we nodig hebben zijn harde cijfers over waar we staan en waar we op korte termijn naartoe willen.”

D66-kamerlid Tjeerd de Groot, die eerder de motie indiende om supermarkten jaarlijks te laten rapporteren over hoe duurzaam hun assortiment is, reageert op twitter: “Veel supermarkten maken goede sier met enkele duurzame producten. De rest gaat ten koste van de boer en de natuur. Dit voorstel is al aangenomen, dus aan de bak nu!”

Demissionair minister Schouten laat in de uitzending weten voorstander te zijn van een heffing op niet-duurzaam geproduceerde producten. “Als consument zie je in de supermarkt niet het verschil tussen hoe iets geproduceerd is en wat dat betekent voor de leefomgeving”, beaamt Schouten in Zembla. “Ik denk dat daar nog stappen te zetten zijn.” Schouten “wil graag” een heffing op producten die minder duurzaam geproduceerd zijn.

“Zorg dan wel dat die heffing niet in het groter geheel van de belasting opgaat, maar dat die bijvoorbeeld in een speciaal fonds komt, zodat dat weer gebruikt kan worden om die boer tegemoet te komen in de kosten die hij heeft voor verduurzaming. Het mes snijdt dan aan twee kanten. De prijs van gangbaar en meer duurzaam wordt gelijker en tegelijkertijd zorg je dat boer gecompenseerd wordt voor de extra kosten die hij moet maken om die transitie door te gaan”, aldus Schouten. 

In het interview met het Algemeen Dagblad laat de CEO van Albert Heijn weten dat ze niks ziet in zo’n heffing: “Ik geloof meer in positieve stimulans,” zegt Van Egmond. Zo heeft ze het over het verleiden van consumenten door bepaalde keurmerken en codes in te voeren: “Je kunt dan als klant zien wat het effect van een product is op het klimaat, een mini footprint. Als die scores worden ingevoerd, heb je als klant heel snel een beeld van wat je koopt.’’

In de uitzending van Zembla vertelt Volkert Engelsman, directeur van Eosta, de grootste importeur van biologische fruit in Europa, dat zijn keurmerken er door Albert Heijn afgehaald worden. Het fruit dat Engelsman importeert, wordt met een QR-code gelabeld. Consumenten kunnen een code scannen en zien waar het product vandaan komt, en wat ermee is gebeurd. Engelsman wil namelijk dat mensen zien wat de verborgen kosten zijn van een product, wat de gevolgen zijn voor de bodem, de biodiversiteit, het klimaat.

Albert Heijn haalt de codes van Eosta er weer af. In een mail aan Zembla schrijft het bedrijf dat ze waar nodig met een ‘uniforme AH-verpakking’ werken. Volgens Engelsman zijn supermarkten als Albert Heijn “schijtsbenauwd” voor dit soort transparantie: “voordat je het weet kan je niet meer het verdeel en heersspel spelen en de ene boer tegen tien andere boeren uitspelen.”