'Aanbiedingen van supermarkten zijn bijna altijd ongezond'

Het onderzoek richtte zich op zeven grote Nederlandse supermarkten: Jumbo, PLUS, Albert Heijn, Dirk, COOP, Jan Linders en EkoPlaza. De onderzoekers bestudeerden maandenlang de aanbiedingen van de zeven supermarkten. Onder meer bekeken zo hoeveel van de aangeboden producten binnen de Schijf van Vijf vallen. 

Lees het hele onderzoek

Suiker, zout en vet
Tussen supermarkten onderling zijn grote verschillen. Zo houden sommige supers rekening met de hoeveelheden suiker, zout en vet in het voedsel, terwijl anderen daarin achterlopen. Ook biedt de ene supermarkt amper alternatieven aan voor producten waarin vlees is verwerkt, waar de ander stevig inzet op plantaardige producten.

De zoete verleiders
In de ZEMBLA-uitzending 'De zoete verleiders' uit 2013 bleek al dat fabrikanten en supermarkten de toen geldende afspraken rondom gezonde voeding niet goed naleefden:

"Wat ons betreft is deze benchmark een eerste stap naar een grootschaliger en terugkerend onderzoek naar de manier waarop supermarkten zich inzetten om de gezonde en duurzame keuze voor consumenten de gemakkelijke keuze te maken", zegt Willem Lageweg van Transitiecoalitie Voedsel.

Het onderzoeksrapport is aangeboden aan staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid). Transitiecoalitie Voedsel hoopt dat de overheid middelen beschikbaar stelt om zodat het onderzoek dat nu is gedaan kan worden herhaald en worden opgeschaald.

Reactie van branchevereniging supermarkten
Zes van zeven onderzochte supermarkten zijn aangesloten bij de branchevereniging van supermarkten, Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). Het CBL reageert in een statement op de website. De vereniging vindt dat het onderzoek "te beperkt is om een ranking van gezonde en duurzame supermarkten te maken".

De belangenorganisatie stelt dat supers meer manieren hebben om producten uit de Schijf van Vijf onder de aandacht te brengen. "Het is jammer dat dit soort initiatieven niet meegenomen worden waardoor het onderzoek geen compleet beeld geeft."

'Kritiek op onderzoek niet terecht'
Willem Lageweg van de Transitiecoalitie Voedsel vindt de kritiek op het onderzoek niet terecht en wijst erop dat er veel meer is bekeken dan alleen maar naar de aanbiedingen. “Uit alles blijkt dat veel supermarkten nog ver verwijderd zijn van de ambities die voor volgend jaar gelden.”

Wat is het Nationaal Preventieakkoord?
Daarmee doelt Lageweg op het Nationaal Preventieakkoord. Dit akkoord heeft de Rijksoverheid met meer dan 70 verschillende organisaties in Nederland gesloten en heeft als doel om roken, overgewicht en alcoholgebruik terug te dringen.

Met supermarkten, catering en horeca is onder meer afgesproken dat ze streven naar een jaarlijkse consumptiegroei van producten uit de Schijf van Vijf. En dat de supermarkten klanten stimuleren meer producten te kopen die in de Schijf van Vijf horen. Onder andere door te communiceren welke producten in de Schijf van Vijf passen.

'De aanbiedingen van frisdrank, chips en snacks vliegen je om de oren'
Voedselwaakhond foodwatch vindt de praktijk totaal niet bij die afspraken passen en zoekt daarvoor de schuld voor een groot deel bij het kabinet, dat de sector te veel ruimte biedt. "Zij sloten met de supermarkten ruim een half jaar geleden een overeenkomst met de belofte dat consumenten zouden worden verleid gezonde producten te kopen. Maar de aanbiedingen van frisdrank, chips en snacks vliegen je om de oren."

De Stichting Transitiecoalitie Voedsel is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid.  De coalitie streeft naar de omslag naar een voedselsysteem waarin gezondheid, duurzaamheid, transparantie en truecost/trueprice centraal staan.