Van Rijn kondigt nieuwe maatregelen aan om medicijntekorten te voorkomen

De beschikbaarheid van alle geneesmiddelen die worden gebruikt op de Intensive Care (IC) en geneesmiddelen die specifiek worden gebruikt bij de behandeling van coronapatiënten, worden per direct gemonitord. Daarnaast zal er via verschillende maatregelen ingezet worden op de continuïteit van de algehele geneesmiddelenvoorziening in de komende weken en maanden.

Dat schrijft minister Martijn van Rijn (Medische Zorg) donderdag in een brief aan de Tweede Kamer. Het blijft onduidelijk wat de consequenties zijn van de exportstop van geneesmiddelen door India en de uitbraak van corona in China. 

Consequenties niet duidelijk 
Van Rijn schrijft dat hij van de koepels van apotheken heeft begrepen dat vrijwel iedereen in de afgelopen dagen geholpen kon worden aan zijn geneesmiddel. "Dat neemt niet weg dat er verscherpte monitoring nodig is als het gaat om de geneesmiddelenvoorziening in de komende weken, mede omdat in korte tijd veel meer geneesmiddelen aan patiënten zijn uitgereikt dan normaal." Van Rijn heeft vanwege de zorgen om de onrustige markt, het Coronaberaad Beschikbaarheid Geneesmiddelen (CbBG) ingesteld. Het doel van dit overleg is om te inventariseren welke zorgen partijen, zoals fabrikanten, groothandels en apothekers, hebben.

Van Rijn schrijft ook dat het 'besef' heerst dat er veel gaande is in landen waar veel geneesmiddelen worden geproduceerd. "Zoals in China, waar de productie inmiddels weer op stoom lijkt te zijn en in India, waar we nu maken hebben met een lock-down." Volgens de minister zijn de precieze consequenties hiervan nog niet duidelijk. Begin maart beperkte India, 's werelds belangrijkste leverancier van genierek geneesmiddelen, de export van 26 werkzame stoffen en de daaruit vervaardigde medicijnen. Het gaat om medicijnen als Paracetamol en verschillende soorten antibiotica. India vreest zelf op termijn medicijntekorten door de uitbraak van het coronavirus.                                    

Geen maximumprijzen voor medicijnen 
Als het gaat om het bieden van ruimte in de maximumprijzen op grond van de Wet geneesmiddelenprijzen (Wgp) neemt de minister voorzorgsmaatregelen: "Ik opereer hier zoals gezegd langs twee lijnen. Allereerst ben ik bereid om voor Corona gerelateerde geneesmiddelen per direct de wettelijke maximumprijs los te laten als daar een tekort voor dreigt en prijs een belemmering vormt. Zo blijft Nederland als afzetmarkt aantrekkelijk en staan we bij schaarste niet achteraan. Deze aanpak kan ik ook inzetten voor andere specifieke geneesmiddelen waarvoor een tekort dreigt." 

Ook de aanscherping van de maximumprijs voor geneesmiddelen die op 1 april zou ingaan, zal met een half jaar worden uitgesteld. Verschillenden partijen uit de geneesmiddelenketen zouden hier op aangedrongen hebben bij Van Rijn: "Met deze maatregel bied ik hen financiële armslag om bijvoorbeeld voorraden te versterken. Ik roep partijen wel op om verantwoordelijk om te gaan met de extra financiële armslag die ik hen hiermee bied. Bijvoorbeeld door voorraden op peil te houden en financiële reserves op te bouwen waar nodig. " 

Geen exportbeperking
Van Rijn schrijft dat in een aantal lidstaten van de Europese Unie de discussie speelt om de vrije handel van geneesmiddelen binnen de EU te limiteren, veelaal voor geneesmiddelen die worden gebruikt in de behandeling van coronapatiënten. De Europese Commissie heeft een dringende oproep gedaan de handel binnen de EU niet te hinderen met nationale verboden, dit om te voorkomen dat een neerwaarts domino-effect optreedt en landen uiteindelijk geen toegang meer hebben tot essentiële geneesmiddelen.

Het nieuwe Coronaberaad Beschikbaarheid Geneesmiddelen (CbBG) heeft Van Rijn gevraagd om geen exportbeperkingen in te stellen, dat doet de minister dan ook niet. "Partijen hebben mij verzekerd dat zij zich houden aan de bestaande afspraken: de groothandel bedient altijd eerst de eigen klanten (apotheken, ziekenhuizen, apotheekhoudende huisartsen) in Nederland. Bij een dreigend of optredend tekort van een specifiek geneesmiddel vindt export pas plaats als de eigen voorraad eerst is gecontroleerd en voldoende is bevonden."

Handel buiten de Europese Unie betreft export door producenten en groothandels. Van Rijn: "De export van geneesmiddelen naar landen buiten de EU is in beginsel toegestaan. Alleen op EU-niveau kan die export worden verboden of gereguleerd, zoals vorige week met de persoonlijke beschermingsmiddelen (PMB’s) is gebeurd."