Zorgen over natuur- en klimaatzaken na Prinsjesdag

Tijdens Prinsjesdag was er ook aandacht voor de thema’s rondom natuur en klimaat. Verschillende instanties en organisaties hebben hun zorgen geuit over de huidige en toekomstige beleidskeuzes van het kabinet. Hieronder een overzicht.

De Jonge klimaatbeweging heeft kritiek op het kabinet, dat volgens hen klimaat- en stikstofproblemen negeert. De organisatie vindt dat het kabinet zich in woorden wel verbindt aan klimaatdoelen, maar dat ze in daden tekort schieten. Het bezuinigen op het klimaatfonds en verduurzamingsprikkels schrappen, dragen bij aan een verslechterde situatie. "Het lijkt alsof dit kabinet het wel mooi zou vinden om de klimaatdoelen te halen, maar niet wil kiezen voor wat daarvoor nodig is", zegt voorzitter Dieuwertje Wallaart.

De keuzes van het kabinet-Schoof staan "een toekomstbestendige en gezonde samenleving in de weg," zeggen de Natuur en Milieufederaties. Ze verzetten zich tegen de uitbreiding van gaswinning op de Noordzee en vrezen dat het schrappen van stikstofbeleid de stikstofproblematiek verergert."Het idee dat je moet kiezen tussen natuur en economie is achterhaald," stellen de milieuorganisaties. "Zonder een gezonde natuur is er geen sterke economie mogelijk." Ze roepen het kabinet op om het klimaat- en natuurbeleid te versterken; de natuur kan ook "een bron van welvaart" zijn.

"Boeren verliezen perspectief, de natuur lijdt en er is minder ruimte voor duurzame woningbouw," voegen ze toe. Ook zijn ze kritisch over het plan om de maximumsnelheid weer naar 130 km/u te verhogen, nu de focus ligt op het helpen van boeren zonder natuurvergunning.

Het kabinet houdt bij plannen voor woningen en bedrijventerreinen te weinig rekening met klimaatverandering en extreem weer, waarschuwt Deltacommissaris Co Verdaas. Hij benadrukt dat dit op lange termijn problematisch kan zijn. Er is volgens hem onvoldoende aandacht voor het vasthouden van regenwater, wat later cruciaal kan zijn bij droogte. "De klimaatverandering dwingt ons tot een koerswijziging, waarbij water en bodem leidend moeten zijn voor ruimtelijke keuzes," schrijft Verdaas aan minister Barry Madlener.

Nederland moet in 2050 weerbaar zijn tegen watertekort, maar het Deltaprogramma toont aan dat de opgave groeit. Momenteel is 60% van het budget toegekend, maar slechts 8% is besteed. Er zijn dringende maatregelen nodig in gebieden zoals het Waddengebied en Rijnmond-Drechtsteden, evenals meer ruimte voor binnendijken langs de Rijn en Maas. Verdaas is "vol vertrouwen" dat zijn adviezen een "goede plek krijgen" in het beleid van het nieuwe kabinet.

De waterschappen werken aan sterke dijken en schoon water, maar in de kabinetsplannen ontbreekt een concreet langetermijnperspectief voor waterbeheer. Voorzitter Rogier van der Sande van de Unie van Waterschappen roept het kabinet op dit niet uit het oog te verliezen.

Nederland dreigt de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) voor 2027 niet te halen. Van der Sande merkt op dat de politiek zich richt op juridische risico's, terwijl de verslechterende waterkwaliteit gevolgen heeft voor mens, natuur en economie. Hij benadrukt dat schoon water om meer actie vraagt, inclusief een strenger landbouwbeleid.

Daarnaast pleiten de waterschappen ervoor dat water- en bodemsystemen leidend zijn in ruimtelijke ordening, om toekomstige generaties niet op te zadelen met problemen. Dijkversterkingen zijn noodzakelijk, maar voor de uitvoering tot 2036 is € 1,25 miljard extra nodig van zowel de waterschappen als het rijk. De waterschappen verwachten dat dit bedrag in de begroting wordt opgenomen, en benadrukken het belang van samenwerking en solidariteit.

Nederland heeft dringend een gezamenlijke aanpak nodig voor klimaat en natuur, vinden de organisaties en instanties. Van allerlei richtingen vragen organisaties om meer ambitie, investeringen en een langetermijnvisie. Alleen door samen te werken kan Nederland de toekomstige uitdagingen aan en zorgen voor een leefbare omgeving voor komende generaties.

Bron: ANP