Zeven hoofdzonden van stuwdammen

Wereldwijd zijn er naar schatting 50.000 grote stuwdammen, die vooral worden gebruikt voor het opwekken van elektriciteit, irrigatie en drinkwatervoorziening. Er is veel kennis over de negatieve gevolgen voor de natuur en de mensen aan de rivier.

Richtlijnen
Voor de waterkrachtsector zijn er richtlijnen voor de bouw en het beheer van dammen. Toch wordt nog steeds gezondigd bij nieuwe waterkrachtdamprojecten. Wat zijn de zeven hoofdzonden van dammen bouwen en wat kan volgens het WNF worden gedaan om de negatieve gevolgen te beperken?

Hoogmoed
Er is sprake van hoogmoed als een dam wordt gepland in een rivier die hiervoor ongeschikt is. Een voorbeeld zijn de rivieren in het Gurgler Kamm gebied in Oostenrijk, die vanwege de unieke natuur door de UNESCO zijn aangewezen als biosfeerreservaat.

Hebzucht
De regering van Laos is in haar honger naar energie hebzuchtig ten koste van de bevolking in Vietnam en Cambodja. Ondanks felle protesten is Laos eind vorig jaar gestart met de bouw van de Xayaburi dam in de Mekong rivier. Deze dam is de eerste in de hoofdrivier van de Mekongrivier, de levensader van Azië. De gevolgen voor de rivier stroomafwaarts, in Vietnam en Cambodja, zullen enorm en onherstelbaar zijn.

Gulzigheid
Het indammen van de Coosa rivier in de Verenigde Staten getuigt van een rupsje nooit genoeg mentaliteit, gulzigheid. De Coosa rivier in de Amerikaanse staat Alabama stond bekend als een rivier met een uitzonderlijk hoge biodiversiteit. Na het indammen in de 20e eeuw zijn er maar liefst 40 vissoorten uitgestorven.

Afgunst
De Belo Monte dam in Brazilië is een prestigeproject, waarbij de overheid zichzelf -onterecht- rijk rekent en de sociale- en milieukosten onderschat.
Op dit moment wordt de tweede grootste dam van Brazilië gebouwd in de Xingu rivier, een belangrijke zijrivier van de Amazone rivier. Probleem is dat de hoeveelheid energie uit waterkracht enorm zal afhangen van de wateraanvoer in de Xingu rivier. Uit een recente wetenschappelijke studie blijkt dat de wateraanvoer –als gevolg van klimaatverandering- de komende jaren met maar liefst 30% kan afnemen. Deze analyses zijn niet meegenomen in de haalbaarheidsstudies van het damproject.

Luiheid
Bij de bouw van de Gibe III dam in Ethiopië wordt geen moeite gedaan om de steun te krijgen van de lokale bevolking. Deze luiheid kan verstrekkende gevolgen hebben.

Toorn
In de Angararivier in Siberië in Rusland zijn op dit moment drie waterkrachtdammen operationeel. De plannen voor de bouw van een vierde dam, de Boguchanskaya dam, dateren van een halve eeuw geleden. Door frustratie over het uitstel lijkt men nu te lijden aan een tunnelvisie en moet de aanleg koste wat kost doorgaan.

Wellust
Bij de Gibe III dam in Ethiopië en de Xayaburi dam in de Mekong is er sprake van een blinde verleiding om te bouwen. Ondanks dat er voldoende argumenten zijn om de plannen voor de bouw van de dam te staken of aan te passen. Er wordt wereldwijd te weinig geïnvesteerd in echt duurzame energie bronnen, zoals wind- en zonne-energie.

Bron: WNF.nl