'Kanaries van de oceaan' toch beter bestand tegen warmte

Vleugelslakken zijn zeedieren die bijzonder gevoelig zijn voor klimaatverandering. Ze worden algemeen beschouwd als indicatoren voor de beoordeling van de gevolgen van oceaanverzuring. Onderzoekers van Naturalis en internationale collega’s hebben nu aangetoond dat vleugelslakken veel ouder zijn dan gedacht). Dit betekent dat ze periodes hebben overleefd in het verleden die lijken op de hedendaagse verzuring en opwarming van de oceanen.

Vleugelslakken (pteropods) zijn een bijzondere groep plankton-slakken, die zich al ‘fladderend’ voortbewegen in de open oceaan. Vleugelslakken zijn erg. gevoelig voor klimaatverandering – met name het steeds zuurder worden van de oceaan – omdat ze dunne huisjes maken van een zeer oplosbare vorm van kalk (aragoniet). Omdat ze zeer talrijk plankton zijn spelen ze daarnaast een belangrijke rol in mariene voedselketens en de koolstofcyclus van onze planeet. “Vanwege hun delicate schelpen worden ze beschouwd als 'kanaries in de kolenmijn' om de gevolgen van de oceaanverzuring aan te geven,” legt hoofdonderzoeker Katja Peijnenburg, verbonden aan Naturalis Biodiversity Center en de Universiteit van Amsterdam, uit. Waar de kanaries de mijnwerkers waarschuwden voor gevaarlijke gassen, worden de kwetsbare schelpen van vleugelslakken nu gezien als belangrijke graadmeters voor de toestand van onze oceaan.

Lang werd gedacht dat deze vleugelslakken relatief ‘jong’ waren, en pas na een belangrijke periode van klimaatverandering talkrijk zijn geworden. Uit het nieuwe onderzoek blijkt echter dat deze opmerkelijke organismen zowel deze periode als de zogenoemde ‘massa-extinctie’ aan het einde van het Krijt hebben overleefd (66 miljoen jaar geleden). Beide zijn periodes waarin oceanen - net als nu - warmer en zuurder werden.

Hoewel dit zou kunnen betekenen dat ze minder kwetsbaar zijn voor oceaanverzuring dan nu wordt gedacht, biedt dit geen garantie voor de toekomst. “Deze bijzondere slakjes hebben waarschijnlijk nooit zo'n snelle verandering in het klimaat meegemaakt als die nu door mensen wordt veroorzaakt,” aldus Peijnenburg.