Zandmotor draait lekker

Nederland vecht – als land dat grotendeels onder de waterspiegel ligt - al eeuwen tegen het water. Met dijken, duinen en waterkeerringen wordt er voor gezorgd dat wij doorgaans droge voeten houden. Soms gaat het heel erg mis, denk aan de Watersnoodramp van 1953, waarbij 200.000 hectare van zuidwest Nederland blank kwam te staan en 1836 mensen verdronken.

En ondanks al onze maatregelen blijft de zee terugvechten: golven en wind knabbelen steeds stukjes van strand en duinen af. Soms zijn optimistische horecaondernemers zwaar het haasje: door een late voorjaarsstorm wordt zo af en toe een complete strandtent door de golven verzwolgen.

Om de zee niet definitief te laten winnen, moeten strand en duinen telkens worden opgespoten met nieuw zand. Jaarlijks gaat dat om 12 miljoen kubieke meter zandsuppletie. Dat is een heel gedoe, het is kostbaar en het is steeds weer een aantasting van de biodiversiteit. Bovendien bereikt dat zand de diepere onderwateroever niet, zodat de kust steeds steiler wordt en nog gevoeliger voor erosie. Kan dat niet anders?

Een mogelijke oplossing ligt in de Zandmotor, een enorme zandplaat van 21,5 miljoen kubieke meter zand die iets ten zuiden van Den Haag is neergelegd voor de kust. Het idee is dat dat zand zich door wind en stroming zelf verspreidt en zo de kust versterkt.

Spiesmelde en steltlopers
Bij aanleg had de Zandmotor een oppervlakte van 128 hectare en de vorm van een dikke komma. Inmiddels heeft ruim 2,5 miljoen kuub zand zich al verplaatst, waardoor het schiereiland smaller en langer is geworden en meer evenwijdig aan de kust ligt. De grootste veranderingen zijn er aan de noordzijde, waar de lagune, geulen en zandbanken steeds van vorm veranderen. Over circa 20 jaar  moeten die natuurlijke zandverplaatsingen resulteren in 35 hectare nieuw strand en duin, én een verstevigde kust. De Zandmotor bestaat dan niet meer.

De zandverplaatsing en verandering van vorm tot nu toe gaan helemaal zoals wetenschappers het hadden voorspeld. Ze nemen daarom aan dat de rest van de ontwikkeling ook volgens plan verloopt.Flora en fauna ontwikkelen zich ook volgens het draaiboek: er groeien zeeraket, biestarwegras, stekend loogkruid, spiesmelde en gelobde melde. Er rust regelmatig een zeehond, en meeuwen, steltlopers en aalscholvers foerageren er. In de lagune en in het duinmeertje leven meer en meer verschillende soorten dieren.

Bij recreanten is de Zandmotor ook zeer geliefd. Op mooie dagen kan het er zwart zien van de mensen, luierend, zwemmend, paardrijdend, hardlopend, de hond uitlatend of fossielen zoekend. Omdat de plaat een stuk in zee ligt, is het bovendien een kitesurfers paradise.

Voor meer informatie: www.dezandmotor.nl