Zalm zwemt door ingenieuze vistrap

Iedereen die je spreekt over natuur bij de Roer begint allereerst over de vissen die erin voorkomen. Door het sterk vervuilde water was er nauwelijks onderwaterleven mogelijk. Vandaag de dag is de Roer een van de vissoortenrijkste rivieren die Nederland kent, met ruim 50 soorten trekvissen. Je vindt hier bijvoorbeeld de zeeforel, maar ook de zeldzame zeeprik, rivierprik en beekprik komen in de Roer voor. En niet te vergeten, de Atlantische zalm.

Het vervuilde water was nog niet eens het grootste probleem voor de trekvissen. Op weg naar hun paaigebieden stuitten vissen als de zalm op allerlei grote obstakels zoals dammen en waterkrachtcentrales. Stukje bij beetje wordt nu geprobeerd om deze obstakels een voor een weg te nemen. Dit gebeurde in 2008 bij de ECI waterkrachtcentrale aan de Roer, toen daar een vispassage werd aangelegd. Trapsgewijs kunnen vissen hiermee het hoogteverschil van 2,5 meter overwinnen en de draaiende turbines van de waterkrachtcentrale vermijden.

Omdat de zalm volledig verdwenen was uit de Roer, wordt nu met man en macht gewerkt om een populatie te ontwikkelen die zichzelf in stand kan houden. Omdat de paaiplekken in Duitsland nog niet te bereiken zijn, wordt de terugkerende zalm elk jaar gevangen. Zo’n 100.000 eitjes van deze zalmen worden opgekweekt en vervolgens uitgezet bovenstrooms in de Roer. Uiteindelijk keren er elk jaar zo’n zeven zalmen terug. Dit lijkt weinig, maar stemt hoopvol. Zodra de obstakels in Duitsland weg zijn, kan de zalm zijn natuurlijke paaigebied weer bereiken en zichzelf in stand houden.

Er hangen tegenwoordig ook camera’s bij de vispassage. Hiermee wordt in de gaten gehouden wat voor vissen er voorbij trekken en hoeveel. Wat blijkt? Hoewel er gemiddeld maar zeven zalmen per jaar in de vangkooi terechtkomen, worden er maar liefst zo’n 35 terugkerende zalmen gefilmd door die camera’s. Blijkbaar is er iets wat ze zo afschrikt dat ze niet verder zwemmen maar rechtsomkeert maken. Een verklaring hiervoor is nog niet gevonden, maar vermoed wordt dat het harde geluid van de turbine ze doet omkeren, terug richting Maas.

Uitzending is vrijdag 23 april 2021 om 19.50u op NPO 2!