Wordt het grachtenwater in Amsterdam net zo helder als in Venetië?

Afgelopen week verschenen er beelden online van de grachten in Venentië, die door de totale lockdown in Italië zo helder zijn geworden dat je er vissen in kunt zien zwemmen, iets wat normaliter totaal niet aan de orde is. Op het blote oog is er in Amsterdam op dit moment nog niet zoveel te zien. Zou dit de komende weken ook hier kunnen gebeuren? Niet in dezelfde mate, maar het zou goed kunnen dat het water helderder wordt. Maarten Ouboter, hydrogloog bij Waternet, legt het uit.

In Amsterdam zijn er op dit moment wel een stuk minder boten op het water, de grote rederijen mogen niet meer varen. Maar kleine bootjes mogen nog wel het water op en ook het (crisis)beheer op het water gaat door. Ook met een klein aantal boten op het water kunnen er al een hoop 'opwervelingen' ontstaan, die ervoor kunnen zorgen dat het water troebel blijft.

Wat ook een grote rol speelt, is dat het sediment in de grachten van Venetië anders is dan in Amsterdam. In Venetië bestaat de bodem vooral uit mineralen, terwijl er in Amsterdam ook veel organisch materiaal in de bodem zit. Dit materiaal zinkt veel langzamer naar de bodem dan minerale deeltjes zoals klei, zilt en zand.

"Ook is de hoeveelheid humuszuren in het water in Amsterdam veel groter. Dat is te zien aan de geel-bruine kleur van het water, die het beeld ook als er geen organische deeltjes zouden zijn, veel donkerder maakt. Het stroomgebied van de Amstel heeft veel veenpolders en de Amstel voert daardoor veel algen aan, zoals kiezelwieren", aldus Ouboter.

Wat het effect van de stilte op de Amsterdamse wateren precies gaat zijn, moet de komende tijd duidelijk worden. Op acht plekken in de stad wordt komende weken het doorzicht van het water gemeten. Dat wil zeggen: hoe veel licht het water doorlaat. Dit wordt vergeleken met het doorzicht in het water normaal rond deze tijd van het jaar. Op dit moment is er in de gouden bocht bij de Herengracht al eendoorzicht van 1.40 meter gemeten, wat normaal in maart zo’n 70 à 80 cm is. “Of er uiteindelijk voldoende licht op de grachtbodem zal vallen zodat ook waterplanten zullen ontkiemen is nog maar de vraag, maar dat zou in theorie wel kunnen.”, aldus Ouboter.