Wespspin nu ook op de Groningse stuwwallen

In de jaren tachtig stak zij net de grens in Zuid-Limburg over, nu kun je ze zelfs tegenkomen in het hoge gras in Groningen: de wespspin. Een nieuweling in Nederland die niet te missen is door met name ‘haar’ opvallende uiterlijk.

Op de ruige en natte graslanden van de Groningse Stuwwallen laat de wespspin zich aan het eind van de zomer veelvoudig laat zien. De wespspin was vroeger voornamelijk in Zuid-Europa te vinden, maar maakt nu zijn opmars richting het noorden vanwege het opwarmende klimaat.

De spin leeft langs bosranden in wat hoger gras waartussen ook het web te vinden is. Zo kan de favoriete prooi, de sprinkhaan, in het web springen en heeft die geen schijn van kans meer. Het web heeft een opvallend zigzagpatroon, waarvan nog niet bekend is waarom dat zo is. Boswachter Beppie van der Sluis is op zoek naar de wespspin. "Het zou kunnen zijn dat de zigzag het UV licht weerkaatst en dat daar prooien op afkomen."

De wespspin dankt ‘haar’ naam aan het opvallende vrouwtje: net als een wesp heeft zij een lijf met gele, witte en zwarte strepen. ‘’Het is een soort gevarenkleur van: eet mij niet!’’ Het is een van de grootste spinnensoorten van Europa, het lijf vrouwtje is anderhalve centimeter, en kan vlak voor het leggen van de eieren wel tweeënhalve centimeter lang worden. Zo indrukwekkend als zij is - zo onopvallend is het mannetje. Hij is kleiner, het lijf zo’n centimeter lang, en egaal bruin van kleur. Ondanks het exotisch uiterlijk is de wespspin niet giftig.

Niet alleen haar uiterlijk is indrukwekkend, ook zijn voorplantingsstrategie is opvallend. Mannetjes zijn eerder geslachtsrijp dan vrouwtjes en wachten geduldig bij het web tot het vrouwtje er ook klaar voor is. Man wespspin heeft niet één maar twee geslachtsorganen. Dat is handig, want bij de paring laat het mannetje één geslachtsdeel achter in het vrouwtje. Zo kan ze niet bevrucht worden door andere mannetjes.

Als het mannetje uit het web probeert weg te komen om met een ander vrouwtje te paren, spint zij hem in als een prooi en eet ze 'm later op. ‘’Dat is het trieste einde van het mannetje.’’ Een maand na de paring bergt ze de eitjes netjes op in een cocon. Deze kan wel zo groot zijn als een golfbal, en met een beetje geluk kun je ook die tegenkomen.

Kijk zaterdag 7 oktober 2023 naar de uitzending over de Groningse stuwwallen om 19.15 uur op NPO 2!