Waterinsecten in de lift

Tussen alle verhalen over de dramatische achteruitgang van insecten is het relatief goed nieuws: de waterinsecten krabbelen de laatste 25 jaar op uit een diep dal! Vooral kritische soorten als libellen doen het goed, generalisten als muggen, die profiteren van overbemesting, gaan juist achteruit. Dat blijkt uit een onderzoek op initiatief van de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, STOWA.

STOWA vroeg alle waterschappen om hun gegevens over waterinsecten van de afgelopen decennia uit de computers en de notitieboekjes te halen. Vervolgens lieten ze de deskundigen van EIS Insectenonderzoek kijken naar de betrouwbaarheid van de waarnemingen en de tellingen. Met een opgeschoonde database ging STOWA vervolgens naar Caspar Hallman en collega's van de Radboud Universiteit, die in 2017 het dramatische nieuws naar buiten bracht van het verdwijnen van driekwart van de vliegende insecten.

Uit de analyse van de Radboud Universiteit blijkt dat vooral de kritische soorten het relatief goed doen. Soorten die afhankelijk zijn van overbemeste sloten, die gaan juist wat achteruit. "De totale biomassa gaat daarmee nog steeds wel een beetje achteruit", zegt Bas van der Wal van STOWA, "maar de kwaliteit en ook de diversiteit van waterinsecten gaat de afgelopen 25 jaar weer vooruit!" 

Van der Wal wil nog niet meteen gaan juichen. "Het is relatief goed nieuws, met nadruk op relatief", zegt hij. "We komen uit een diep dal. Maar de afgelopen jaren zijn belangrijke stappen gezet in terugdringen van de overbemesting en het verbeteren van de waterzuivering. Dat zien we nu terug in de waterinsecten."

In 2027 moet de waterkwaliteit in Europa eigenlijk een behoorlijk stuk zijn opgeknapt. Dat is afgesproken in de Kaderrichtlijn Water van de EU. "Die doelen gaan we zeker niet halen", zegt Van der Wal. Maar uit dit onderzoek blijkt in ieder geval wel dat we een goed begin hebben gemaakt. Het is nu een kwestie van doorpakken en de bemesting en vooral het gebruik van bestrijdingsmiddelen nog verder terug te dringen."