Advocaat van de natuur en spreekbuis van het milieu.

Wat schuilt er onder de hoed van een paddenstoel?

  •    •  
09-11-2023
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
2938 keer bekeken
  •  
prachtig-wit-oorzwammetje_654a6a406086a_medium

Wit oorzwammetje (Crepidotus variabilis)

© Johan Scholtens

De onderkant van een paddenstoel is meer dan de moeite waard om te bekijken. Onder de hoed schuilen namelijk vaak prachtige structuren en tere lamellen. Natuurlijk herkennen we de vliegenzwam aan zijn rode hoed met witte stippen en de porseleinzwam door de glimmende slijmlaag op de witte hoed. Dat zijn hartstikke fotogenieke paddenstoelen, maar kijk je ook eens onder de hoed? 

Sporen onder de hoed  

Paddenstoelen planten zich voort met behulp van sporen. Deze worden verspreid door de wind, water of met de hulp van dieren of insecten. Vaak zitten sporen verstopt onder de hoed. De onderkant van een zwam is daarmee van groot belang voor de voortplanting.  

tip-van-anna_653f4f807f09b_medium

Goudvliesbundelzwam (Pholiota aurivella)

© Petjoe

De goudvliesbundelzwam is over het algemeen te vinden in bossen en parken. "Meestal groeien vruchtlichamen in bundels op grotere hoogte," schrijft fotograaf Petjoe. "Dus vaker omhoog kijken!" 

vliegenzwam_653d53893ce44_medium

Vliegenzwam (Amanita muscaria)

© Caroline Berkers

De rode hoed met witte stippen van de vliegenzwam is natuurlijk niet te missen. Onder die onmiskenbare hoed zitten talloze lamellen, waar de vliegenzwam haar sporen in bewaart.  

Variatie aan structuren

Er zijn veel verschillende structuren en vormen in de paddenstoelenwereld. Om een paddenstoel te determineren is het daarom handig om niet alleen naar de hoed te kijken, maar zeker ook eronder. Kijk bijvoorbeeld eens naar de 'stekels' aan de onderkant van de oorlepelzwam. Het zijn net ijspegels

schone-oortjes_653b62c23459e_medium

Oorlepelzwam (Auriscalpium vulgare)

© Rob Belterman

Veel paddenstoelen hebben een voorkeur voor bepaalde houtsoorten. De oorlepelzwam vind je alleen op kegels van naaldbomen.  

zwarte-zwam_653569837060c_medium-12

Grofplaatrussula (Russula nigricans)

© Ricoco

Fotograaf Ricoco zag deze gitzwarte zwam met een opvallende structuur en wist niet om welke soort het ging. Heel wat mensen hebben meegedacht op het forum en het blijkt te gaan om een oude en gehavende grofplaatrussula, Russula nigricans. De fotograaf heeft dit nagevraagd bij Naturalis. 

art-of-nature_6547a4d422368_medium

Oorzwammetjes (Crepidotus mollis)

© Cor van de Wiel

De onderkant van het oorzwammetje is een stuk fotogenieker dan de bovenkant. Deze schelpvormige zwammen hebben aan de onderkant lamellen die wijd uiteen staan en prachtige patronen creëeren.  

Plaatjes, buisjes en... 

Al die verschillende structuren van paddenstoelen zijn te categoriseren in verschillende groepen. Drie veelvoorkomende groepen zijn plaatjeszwammen, buisjeszwammen en buikzwammen.

porseleinzwam_6531c164d15e5_medium

Porseleinzwam (Oudemansiella mucida)

© Bertie Sijbrands

Plaatjeszwammen als de porseleinzwam hebben een duidelijke hoed en steel. Bij deze soorten zie je de lamellen vaak ook goed. Tussen deze flinterdunne plaatjes worden de sporen van de paddenstoel gevormd.

De porseleinzwam is een algemene soort in Nederland en een geliefd onderwerp voor fotografen, door zijn slijmerige, glanzende hoed en tere lamellen. 

hazenpootje_6522ede716140_medium

Hazenpootje (Coprinopsis lagopus)

© GJVphotography

Het hazenpootje groeit op hout of houtresten. De hoed van jonge exemplaren zit vol witte haren, wat lijkt op de poot van een haas. Als de paddenstoel rijp is, wat uren later, dan is die vrijwel kaal. Het vlak in het midden is uitgespreid en de rand is naar boven gekruld, zoals ook te zien is op deze foto. Zodra de sporen rijp zijn, vloeien de plaatjes uit tot zwarte 'inkt'. 

winterhoutzwam_5a8ec63c9586f_medium

Winterhoutzwam

© Constant

De winterhoutzwam is een buisjeszwam en heeft dus geen lamellen, maar buisjes. Hier zitten de sporen in.

Neem een spiegeltje mee 

Als je op pad gaat om paddenstoelen te bekijken, neem dan een spiegeltje mee. Zo kun je goed de onderkant bestuderen zonder dat je de paddenstoel hoeft te plukken. 

Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.