Warme zomer 'reset' voor schelpdieren

De warme zomer heeft ook op het wad zijn sporen achtergelaten: schelpdieren hebben massaal het loodje gelegd. 'Door de warmte werden de koudbloedige schelpdieren gedwongen om hun stofwisseling een paar tandjes hoger te zetten', vertelt professor Katja Philippart van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, het NIOZ op Texel. 'Zeker veel  grotere schelpdieren hebben dat door voedselgebrek niet overleefd.'

Een geluk bij dit ongeluk was dat er dit voorjaar sinds jaren weer een ongekend goede broedval was, vertelt Philippart. 'Het is voor waddenwetenschappers nog grotendeels onduidelijk waar een goede of een slechte broedval van afhangt, maar dit voorjaar zagen we in ieder geval een ongekende hoeveelheid jonge kokkeltjes, strandgapers (foto), mesheften en andere schelpdieren op het wad. Het lijkt er dan ook op dat de warme zomer een soort reset is geweest voor de schelpdieren: veel oude exemplaren zijn gestorven en die hebben letterlijk ruimte gemaakt voor de nieuwe, jonge dieren. Waarschijnlijk kunnen de wadvogels daar ook van profiteren, omdat schelpen op een gegeven moment te groot worden om nog in hun maag te kunnen kraken. Met deze nieuwe aanwas kunnen ze weer even voort.'

Tot voor kort waren strenge winters vaak de reset die de waddennatuur nodig had om de schelpdierpopulatie te verversen. Door de klimaatverandering lijkt het erop dat warme zomers die rol nu gaan vervullen, aldus Philippart. 'Razend interessant natuurlijk voor een wetenschapper om te volgen, al hoop ik wel dat we er ook in het beleid rond beheer en bescherming van de Waddenzee rekening mee gaan houden. Door het veranderende klimaat zien we ook al een verschuiving van schepdiersoorten. We zullen bij het beheer en de bescherming dus rekening moeten houden met de winnaars van morgen en minder met de verliezers van gisteren.'