Waar overwinteren akkerhommels?

In bijna elke Nederlandse tuin komen akkerhommels voor, toch weten we nog weinig over deze algemene soort. Zo is het een raadsel welke voorkeuren de koningin heeft voor een overwinteringsplek. Het EIS Kenniscentrum Insecten roept daarom burgers op om waarnemingen van overwinterende, gravende of naar overwinteringsplekken zoekende akkerhommels door te geven.

Zelfs aan het begin van de herfst kun je nog steeds akkerhommels zien rondvliegen. Veel van deze hommels zijn mannetjes, aangezien de meeste kolonies op dit moment enkel nog nieuwe koninginnen en mannetjes voortbrengen. Deze zijn essentieel voor de voortzetting van de soort. Mannetjes zoeken voor de winter paringsbereide ‘prinsessen’, totdat ze uitgeput raken en sterven. Koninginnen worden minder vaak waargenomen, omdat ze na de paring meteen een schuilplaats zoeken om de winter door te brengen. Zij zullen in het voorjaar de nieuwe kolonies stichten.

Het aanbod van overwinteringsplekken voor de koninginnen van hommels is essentieel voor het voortbestaan van de soort. Naast nestgelegenheid en voldoende voedsel, bepalen die plekken of de soort ergens kan voorkomen. Om de soort te helpen, moeten we er voor zorgen dat er voldoende geschikte plekken voor de winter zijn.

Per hommelsoort, verschilt het welke voorkeur ze hebben voor die plek. Steenhommelkoninginnen overwinteren in een zelf gegraven holletje in de grond, terwijl boomhommelkoninginnen – net zoals bij hun nesten – de voorkeur geven aan hogere plekken, zoals vermolmde boomstammen of hangende bloembakken. Voor veel andere soorten, zoals de akkerhommel, ontbreekt echter nog gedetailleerde kennis over hun specifieke overwinteringsvoorkeuren, blijkt uit de recent gepubliceerde Atlas van de Nederlandse hommels.

Omdat akkerhommels in vrijwel elke tuin te vinden zijn, lijkt dat een goed uitgangspunt om naar overwinteringsplekken te zoeken. Tijdens werkzaamheden in de tuin bijvoorbeeld, kun je overwinterende koninginnen vinden. Ook gedrag zoals graven, zoekend rondlopen of laag over de grond vliegen, kan ook op overwinteringsplekken duiden. Zie je een akkerhommel in je tuin, geef die dan via dit formulier door aan het EIS Kenniscentrum Insecten. Ook vraagt het kenniscentrum om de waarneming met foto's in te voeren op Waarneming.nl en onder Activiteit ‘overwinterend’ aan te geven. Uiteraard zijn ook waarnemingen van andere overwinterende hommelsoorten welkom, aldus EIS. "Want ook daar weten we vaak maar weinig van! Komend voorjaar zullen de resultaten van dit onderzoek met de deelnemers worden gedeeld."

Bron: Nature Today