Vlechtheg zoals in de tijd van Caesar

Sinds eind oktober werken medewerkers van De Hiep uit Beek in opdracht van Staatsbosbeheer in de Coehoorn, het uiterwaardengebied bij Nederasselt. De Hiep, genoemd naar het het kromme hakbijltje waarmee ze werken, werd enkele jaren geleden in het leven geroepen door de natuurbeschermingsorganisaties Das en Boom en wAarde en is bezig de vlechtheg in Nederland te introduceren. Op dit moment wordt de langste vlechtheg (260 meter) van Nederland aangelegd en na de winter is het zelfs het langste vlechtheggencomplex (620 meter).

En dat is nog maar het begin, want ook voor de komende winters zijn de medewerkers van De Hiep al door Staatsbosbeheer gecontractreerd. Gevlochten heggen om vee binnen en roofdieren buiten te houden waren er al ver voor de jaartelling. Julius Caesar vertelt er in zijn 'De Bello Gallico' over. Hij beschrijft hoe de boeren in wat nu Nederland is jonge boompjes vellen ('echter zonder ze geheel om te hakken') om ze vervolgens te buigen en de in de breedte groeiende takken te vervlechten. Het resultaat is volgens de Romeinse veldheer een ondoordringbare vesting die staat als een muur.

Vlechtheggen waren eeuwenlang de manier om een weiland of erf af te bakenen. Maar met de introductie van het prikkeldraad rond 1920 verdwenen ze geleidelijk aan uit beeld. De kap in en vlak na de Tweede Wereldoorlog voor brandhout en de ruilverkavelingen vanaf de jaren zestig gaven vervolgens de genadeklap. Maar Stichting De Hiep is druk doende de vlechtheggen terug te brengen in het Nederlandse Landschap. En Staatsbosbeheer maakt om meerdere redenen graag gebruik van de twee vleggenhechters. Vlechtheggen zijn immers bij uitstek een voorbeeld van duurzaam beheer. De heggen verjongen zichzelf en hebben slechts één keer in de twintig jaar groot onderhoud nodig.

Maar daarnaast hebben ze een landschappelijke en vooral ook ecologische waarde. Boswachter Theo Wijers wijst op de letterlijk honderden, zo niet duizenden kramsvogels en koperwieken: overwinteraars uit het hoge noorden, die zich te goed doen aan de bessen van de sleedoorn- en meidoornstruiken in de hagen die tot vlechtheggen worden omgebouwd. Maar ook voor merels, lijsters en andere vogels, voor amfibieën en voor dassen vormen de heggen een waar dorado. Bovendien krijgen nagenoeg uitgestorven planten, zoals de wilde appel, de egelantier en de gele kornoelje een nieuwe kans in de vlechtheggen. (De Gelderlander)