Vis uit de Westerschelde zit vol PFAS

Vis en zeegroente uit het oostelijk deel van de Westerschelde bevat gigantisch veel PFAS, aldus toxicoloog Jacob de Boer van de Vrije Universiteit. Uit monsters die zijn genomen van bot blijkt de grenswaarde 812 keer overschreden te zijn. Het eten van vis is dan ook een direct gevaar voor de gezondheid. Maar ook zwemmen in de Westerschelde is niet verstandig, want de slib- en watermonsters uit de Westerschelde bevatten eveneens veel PFAS.

De door sportvissers gevangen vis bevat vooral veel PFOS, een beruchte PFAS-soort, die al 20 jaar niet meer wordt gebruikt, maar nog altijd in het milieu zit. Ook sneden zij zeegroenten als zeekraal en lamsoor in het Land van Saeftinghe. Onderzoekers van de VU namen slib- en watermonsters bij Bath en watermonsters in de Antwerpse haven en Antwerps drinkwater.

Al tientallen jaren worden hoge PFAS-waardes in het oostelijk deel van Westerschelde gemeten, maar tot afgelopen zomer kreeg dit nauwelijks aandacht. Pas met de 3M-affaire, het bedrijf dat in de Antwerpse haven al jaren met PFAS vervuild afvalwater loost, veranderde er iets. Rond april 2021 werd het duidelijk dat er iets mis was toen mensen uit Zwijndrecht geen kippeneieren en geen groenten meer mochten eten omdat het te gevaarlijk zou zijn. Voorlopig is de productie van het bedrijf stilgelegd.

Maanden geleden al stelde de provincie Zeeland het RIVM vragen over het eten van vis en zeegroenten, maar die gaf aan dat antwoorden pas gegeven kunnen worden als er verder onderzoek is gedaan. Voor dagelijks provinciebestuurder Dick van der Velde was dit aanleiding om contact te zoeken met minister Visser. Het ministerie liet weten op korte termijn ambtelijk overleg te organiseren met betrokken instanties over de mogelijkheid om relevante vragen alsnog mee te nemen in lopende onderzoekstrajecten. 

Wat Jacob de Boer betreft wordt de productie van PFAS zo snel mogelijk verboden. PFAS is een verzamelnaam voor chemische stoffen die schadelijk zijn voor de volksgezondheid, omdat ze het immuunsysteem kunnen aantasten en kanker of leverschade kunnen veroorzaken. Nergens ter wereld zijn in water hogere concentraties aangetroffen als in de Westerschelde.