Verzuring natuurgebieden gaat razendsnel

Onderzoeken wijzen er op dat bodems in natuurgebieden steeds sneller en verder verzuren. Met name op de droge zandgronden – op de Hoge Veluwe, in Overijssel, Noord-Brabant, de Achterhoek, wordt de bodem steeds zuurder. De typische paarse struikhei doet het nog wel goed, maar veel kruiden zijn verdwenen. Net als mijten, springstaarten, en vele insecten.

Geoloog Huig Bergsma deed samen met Joost Vogels van Stichting Bargerven onder meer onderzoek naar verzuring in een specifiek gebied in de Veluwe. Het Aaldrinksveld in het Nationaal Park de Hoge Veluwe, waar een deel van de grond in de zomer van 1941 werd afgegraven voor de aanleg van het ‘Bommenlijntje’. Dat betekent dus dat deze grond zeventig jaar jong is, in tegenstelling tot de naast liggende grond van miljoenen jaren oud. Een ideaal gebied voor een vergelijkend onderzoek tussen twee bodems. Resultaat van het onderzoek: de versnelde verzuring in de laatste 74 jaar is te vergelijken is met 8.500 jaar aan natuurlijke verzuring.

Zuur wordt in de bodem normaal gesproken geneutraliseerd via verwering van mineralen. Dit proces heeft van nature plaats – planten en micro-organismen produceren ook zuur – maar wel vele malen trager. Het is enorm versneld, zegt Bergsma, als gevolg van de uitstoot van verzurende stoffen. De belangrijkste bron van verzuring is de landbouw, via de uitstoot van ammoniak uit mest.

Huig Bergsma : „We zien dat de bodems op droge zandgronden ontzettend hun best doen om het zuur dat continu uit de lucht neerdaalt te neutraliseren. Maar het is zoveel. De bodems worden helemaal aan gort getrokken.” Er is nog een sprankje hoop: Huig en Joost zijn bezig met een proef om op kleine schaal mineralen uit te strooien op stukken grond.  Deze zouden de grond beter moeten bewapenen tegen de verzuring.