Vergunning Defensie voor militaire oefeningen Vliehors vernietigd

Defensie mag niet meer onbeperkt vliegen en schieten op de Vliehors Range op Vlieland. Dat oordeelt de Rechtbank Noord Nederland in de rechtszaak die de Waddenvereniging samen met Natuurmonumenten heeft aangespannen. De rechtbank heeft met de uitspraak de vergunning die Defensie in 2022 kreeg voor militaire oefeningen op de Vliehors vernietigd.

Defensie voert al decennialang militaire oefeningen uit op de Vliehors. Hiervoor kreeg het in 1960 toestemming op basis van de Hinderwet. Nog altijd vindt het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), dat verantwoordelijk is voor het verlenen van de vergunning, dat Defensie op basis van die oude rechten mag oefenen.

Volgens de rechters hebben het ministerie van LVVN en het ministerie van Defensie onvoldoende onderbouwd dat de toestemming die in 1960 is gegeven nog steeds geldt voor de huidige situatie. Zij hebben niet aannemelijk kunnen maken wat de precieze aard en omvang was van de activiteiten in het verleden. Daardoor heeft de rechtbank onvoldoende informatie gekregen om vast te stellen dat de militaire oefeningen geen gevolgen zouden hebben voor de natuur in het waddengebied.

In de 64 jaar waarin Defensie op basis van deze oude vergunning oefent, is er veel veranderd. Er zijn nieuwe luchtvaartuigen met ander eigenschappen in gebruik genomen. Zo produceert de F35, die in plaats van de oude F16 is gekomen, veel meer geluid dan zijn voorganger. De F35 heeft daardoor een ander effect op de natuur. De pieken tot 120 decibel verstoren dieren op land, in de lucht en in zee, en kunnen gehoorschade veroorzaken.

De rechtbank vindt het beroep van de Waddenvereniging en Natuurmonumenten gegrond, en heeft de huidige vergunning voor vlieg- en schietoefeningen vernietigd. Dit betekent dat de huidige schiet- en vliegactiviteiten op de Vliehors en de aanvliegroutes niet zijn vergund. Om oefeningen uit te voeren heeft Defensie deze vergunning wel nodig. De Waddenvereniging en Natuurmonumenten zullen met Defensie contact zoeken over de consequenties van deze uitspraak.

De Waddenvereniging en Natuurmonumenten zijn blij met de uitspraak van de Rechtbank. “Het Waddengebied is een bijzonder en belangrijk natuurgebied dat beschermd moet worden”, zegt Ellen Kuipers van de Waddenvereniging. “Dat betekent ook dat voor militaire oefeningen een goede vergunning nodig is. De rechter heeft in de uitspraak duidelijk gemaakt dat de huidige vergunning niet voldoet.”

De Waddenvereniging begrijpt dat het doen van militaire oefeningen voor Defensie noodzakelijk is. “Daarom zijn we al lange tijd in gesprek met Defensie, zodat zij op zo’n manier kunnen oefenen dat de natuur zo min mogelijk wordt belast. We kijken ernaar uit om dit zo snel mogelijk praktisch in te vullen”, zegt Kuipers.

Al vanaf de uitspraak van de Raad van State in 2003, een zaak die was aangespannen en gewonnen door de Waddenvereniging, moeten de activiteiten van Defensie op onder andere de Vliehors worden getoetst aan de Natuurwetgeving. Een natuurvergunning kan immers alleen worden verleend als uit een zogenaamde passende beoordeling de zekerheid is verkregen dat het project, in dit geval de vlieg- en schietoefeningen op de Vliehors, de natuur niet aantast. Na vele gesprekken met Defensie en LVVN bleef actie uit. Daarom hebben de Waddenvereniging en Natuurmonumenten dit opnieuw via een rechtszaak aanhangig gemaakt.

Bron: Waddenvereniging