Veenmoerassen Aamsveen en Witte Veen van levensbelang

De bijna verdwenen veenmoerassen zijn in Nederland heel belangrijk voor enkele bijzondere soorten en koolstofopname. Daarom herstellen Landschap Overijssel en Natuurmonumenten hun natuurgebieden het Aamsveen en Witte Veen. Deze twee hoogveengebieden onder Enschede zijn vernat, zodat de soortenrijkdom bewaard blijft.  

Eeuwenlang bestond een deel van onze oostgrens uit uitgestrekte hoogveenmoerassen. Hier, rondom Enschede, ontstond dat hoogveen zo’n 5000 jaar geleden in laagtes in het landschap die waren achtergebleven na de ijstijden. Op de meeste plekken verdween het veen na de middeleeuwen.  

Het Aamsveen en Witte Veen zijn twee losse veenrestanten. Het bijzondere aan het Aamsveen is dat hier de oorspronkelijke laggzone nog intact is. Lagg is een Zweeds woord voor groef of inkeping en duidt hier op de overgangsplek tussen het hoogveen en de rest van de omgeving.  

Deze overgangszone is bijzonder aangezien hier rijk kwelwater naar boven komt. Het hoogveen zelf is heel zuur, vanwege het regenwater dat wordt vastgehouden door veenmossen. Zo’n laggzone is echt typisch voor de hoogvenen in deze regio, die in ‘kommetjes’ in het landschap liggen. Op de meeste plekken in Nederland is die zone verdwenen, licht Jacob van der Weele van Landschap Overijssel toe.  

De combinatie tussen dat rijke kwelwater en het zure regenwater zorgt voor een enorme rijkdom aan soorten. Zo zitten er in het hoogveen soorten als de heikikker, die wel tegen wat zuurder water kan. In de laggzone zit de boomkikker, die van wat meer voedselrijk water houdt. Ook qua planten zie je veel verschillende soorten. Tussen het veenmos groeit veenpluis en op de hogere delen heide. Op de graslanden van de laggzone groeit de gevlekte orchis.  

Om deze diversiteit te behouden is de afgelopen jaren het gebied hersteld waardoor er meer water wordt vastgehouden. Zo kunnen soorten die bijna nergens anders meer voorkomen zich uitbreiden. Bovendien legt hoogveen koolstof vast, waardoor het van groot belang is voor de CO2-opslag.