Unieke vogelkolonie in de Wieden

In de Wieden broedt een kolonie reigers en andere watervogels die wat diversiteit betreft z’n gelijke niet kent in Europa: van kleine kwak tot heilige ibis.

Nationaal Park Weerribben-Wieden is het grootste laagveenmoeras van West-Europa. In het zuidelijke deel, de door Natuurmonumenten beheerde Wieden, broeden op een halve hectare acht forse vogelsoorten bij elkaar: purperreigers, blauwe reigers, grote zilverreigers, lepelaars, aalscholvers, een paar kwakken, een stel koereigers en af en toe zelfs een koppel van de heilige ibis, het enige paar in Nederland. Bij elkaar zijn het circa 550 vogels.

De purperreigers zitten er sinds de jaren 90, en langzaam maar zeker kwamen daar steeds meer vogelsoorten bij. Blijkbaar zijn de leefomstandigheden er ideaal, en weliswaar geven zoveel buren geregeld wat heibel, maar de veiligheid die de vogels elkaar bieden weegt zwaarder.

De kwak (Nycticorac nycticorax) is een vrij kleine, gedrongen reigersoort. Het is een opvallende verschijning, met in het voorjaar twee prachtige, afhangende sierpluimen aan z’n kop, en opvallend rode ogen, maar hij leeft extreem verstopt en laat zich zelden zien.
Een stuk groter dan een kwak is de heilige ibis (Threskiornis aethiopicus), een indrukwekkende ibissoort, wit met zwarte hals, kop en snavel, bekend van de hiëroglyfen. De oude Egyptenaren vereerden deze vogel als symbool voor de god Toth, god van de maan, de magie, de kalender, de schrijfkunst en de wijsheid. De Egyptische naam van de god Toth - Djehoety of Tehuti - is afgeleid van de oudste naam voor 'ibis', namelijk djehoe of tehu.

De heilige ibis komt uit Afrika en is in Europa een exoot. De exemplaren die in Europa voorkomen zijn meestal ontsnapt uit dierentuinen en vogelparken. In Frankrijk heeft zich een aardige populatie gevestigd, en die wordt daar inmiddels als zeer hinderlijk ervaren, omdat de vogels inheemse vogelkuikens, vooral van grondbroeders zoals sterns, opeten.

Waar de heilige ibissen in de Wieden vandaan komen is onbekend; ze zijn niet geringd. Ze worden met argusogen bekeken door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en voorlopig gedoogd. Maar als ze erg succesvol zouden worden, zal er waarschijnlijk worden ingegrepen. Voorlopig is het echter nog genieten geblazen van deze prachtige vogels, als ze weer ‘ns langswippen in de Wieden.