Uniek hoogveenlandschap van het Fochteloërveen

Het Fochteloërveen is een uitgestrekt hoogveenlandschap met aan de randen heide, bossen, akkers en overgangszones. Maar de kern zijn de hoogveenmoerassen, met zo'n 20 soorten veenmossen, een zeldzaamheid in Nederland.  

Vroeger bestond het landschap in Nederland voor zo’n 180 duizend hectare uit hoogveen. Tegenwoordig is er bijna geen hoogveen meer in Nederland te vinden. Slechts op een paar plekken, waaronder het Fochteloërveen is het nog. Het hoogveen is zwaar beschadigd en nagenoeg verdwenen omdat het veen werd gebruikt als brandstof. Een deel van het hoogveen werd ook ontwaterd om er boekweit te verbouwen.

Het hoogveen dat er nog is, is dus zeldzaam. Maar ook deze laatste stukken dreigen te verdwijnen. Zo heeft dit Natura 2000 gebied, net als de rest van Nederland, te kampen met verdroging en stikstofdepositie. In het Fochteloërveen heeft dat als gevolg dat het pijpenstrootje het overneemt ten koste van de veenmossen.

Water is essentieel voor het hoogveen. Het belangrijkste is om het regenwater te behouden in het gebied. Hoogveen heeft baat bij stabiele waterstanden en natte omstandigheden. Veenmos is één van de weinige plantensoorten die kan aarden in zulke voedselarme, zure omstandigheden. Veenmossen zuigen zich vol met regenwater. Als veenmossen zich kunnen uitbreiden, dan spreek je van levend hoogveen. Dan kan het zichzelf in stand houden.

Natuurmonumenten doet er van alles aan om het hoogveen te herstellen en om het zelfs uit te breiden. De belangrijkste maatregel is het verbeteren van de waterhuishouding, het waterpeil. Dit doen ze onder andere door de kades rondom de compartimenten te herstellen. De oude kades waren niet goed meer, waardoor regenwater uit het gebied wegsijpelde. En nu het ook steeds droger wordt, is het des te belangrijker om regenwater vast te houden. Op deze manier kan het hoogveenlandschap blijven en daarmee ook de soorten die dit gebied gebruiken als foerageerplek of nestgelegenheid, zoals de kraanvogel.

Kijk zaterdag 3 juni 2023 naar de uitzending over het Fochteloërveen om 19.15 uur op NPO 2!