Tungarakikker kwaakt beter in het water

Om vrouwtjes te lokken kwaakt de Zuid-Amerikaanse tungarakikker ( Physalaemus pustulosus ) altijd in het water, terwijl hij daar een hele makkelijke prooi is voor vleermuizen. Waarom gaat hij daar dan toch zitten? Er wordt al jaren onderzoek naar deze kikker gedaan, maar evolutionair bioloog Wouter Halfwerk was de eerste die deze vraag stelde. En hem beantwoordde.

Alle kikkers kwaken om vrouwtjes aan te trekken: de kwaak is dus belangrijk voor de voortplanting. Tungarakikkers zijn al jarenlang een geliefd onderzoeksobject vanwege hun welluidende en complexe kwaak. Maar deze kikker kwaakt dus altijd vanuit een poeltje water, terwijl hij juist daar het kwetsbaarst is voor predatoren. En dan in het bijzonder de frogeating-vleermuis die gespecialiseerd is in het vinden van roepende kikkers. 

“Hij zit daar met een reden”, dacht Wouter Halfwerk want de meeste kikkersoorten zetten hun eitjes af in het water, maar verder mijden ze het want je loopt daar als kikker veel te veel risico om opgegeten te worden. Halfwerk deed met een beurs een jaar onderzoek in Zuid-Amerika. Hij zette kikkers op het droge, in diep en ondiep water. En keek wat er veranderde: heel veel! Hoe minder water, hoe minder diep de kwaak. En dat niet alleen, er kwamen ook meteen veel minder vrouwtjes op af. Pas in de juiste waterdiepte bleek de roep goed genoeg om vrouwtjes aan te trekken. 

Wouter Halfwerk is ook gaan onderzoeken met een laser hoe de kikkers hun geluid produceren. De laser leest de trillingen en kan die weer omzetten in geluid. Dieren gebruiken vaker geluidstrillingen om hun prooien te vinden. Zo gebruiken sluipwespen de trillingen in een blad die veroorzaakt worden door knagende rupsen om die rupsen op te sporen.