Testikels van de Orchis

Orchideeën staan vooral bekend om hun kleurige bloemen met de mooiste vormen. Toch dankt de orchis z’n naam aan de vorm van de dubbele wortelknollen die onder de grond groeien en wel wat lijken op testikels. De naam ‘Orchis’ is terug te leiden tot het Griekse woord ‘orkhis’ wat teelbal of testikel betekent.

De wortels bevatten zetmeelachtige koolhydraten. Door ze te drogen en te vermalen werd een fijn wit poeder verkregen dat salep heet (van het Arabische 'sahlap' dat 'vossentestikels' betekent). Vóór de komst van koffie en thee verspreidde het gebruik ervan zich naar het westen van Europa. De drank werd ook als geneesmiddel en afrodisiacum gebruikt. In landen als Turkije en Afghanistan worden nog steeds wilde orchideeën verzameld en verwerkt tot ijsjes.

In West-Europa hield men vol dat vrouwen die de hardere en sappigere knol van de twee aten een sterke zoon zouden krijgen. Om die reden heten planten van het geslacht Orchis in Duitsland nog steeds Knabenkraut (knapenkruid).

De  drang van mensen om uiterlijke overeenkomsten tussen planten en menselijke lichaamsdelen te zien èn daar conclusies over hun heilzame werking uit te trekken heet signatuurleer. Helaas heeft dit gevolgen gehad voor de orchideeën met balvormige knollen. Als potentie verhogende middeltjes zijn miljoenen planten opgegraven en zijn hun knolletjes verwerkt tot elixers en dranken.

In Nederland staan bijna alle orchideeën op de Rode Lijst. Desondanks worden wilde orchideeën nog steeds vaak uitgestoken voor in de tuin of om te verhandelen. Maak je een mooie foto van een orchidee, vermeld dan nooit de exacte vindplaats om dit uitsteken te voorkomen.