Stikstofoplossingen testen op haalbaarheid, schaalbaarheid en effect

Een koeientoilet, een systeem dat mest omzet in stroom en een hybride hijskraan voor de bouw. Dat is een greep uit de veertien oplossingen voor het stikstofprobleem die VNO-NCW presenteert aan onder meer het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het doel is om de nieuwigheden op grotere schaal te kunnen inzetten, en daarvoor is hulp nodig van investeerders en overheden.

Een jury bestaande uit experts van universiteiten, brancheorganisaties en grote bedrijven hebben de innovaties geselecteerd. Criteria waren economische haalbaarheid, schaalbaarheid en het terugdringen van stikstofuitstoot. De oplossingen worden besproken aan 'tafels' met vertegenwoordigers van andere bedrijven, met investeerders en met overheden. "Dit is wat mij betreft hoe het moet. Alleen samen lossen we het stikstofprobleem op", zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW.

Koeientoilet

Een van de innovaties is het koeientoilet. Dat is een systeem waarbij de urine gescheiden wordt opgevangen van de mest, wat vorming van het schadelijke ammoniak tegengaat. Het toilet is op dit moment bij vijf testbedrijven in gebruik. In 2019 won het systeem de Open Innovatieprijs.

Hybride mobiele hijskraan

Een andere oplossing is een hybride mobiele hijskraan voor de bouw. Daarmee kan volgens de maker zonder stikstofuitstoot worden gereden en gewerkt. De eerste kranen zijn inmiddels geleverd aan klanten en worden dagelijks gebruikt. Volgens de makers is er een subsidie nodig om de aanschaf van de kraan aantrekkelijker te maken voor bedrijven.

In oktober maakte het kabinet bekend dat het tussen 2021 en 2030 een miljard euro extra uittrekt om de bouw uit het slop te trekken. Een half miljard van het geld gaat naar schonere vrachtwagens en machines, zodat de bouw en sloop minder stikstof uitstoten. De andere helft van het bedrag blijft nog even op de plank liggen. Dit kan voor de bouw of andere stikstofmaatregelen worden ingezet.

Stikstofneerslag

Een uitspraak van de Raad van State vorig jaar zorgt ervoor dat milieuvergunningen voor bijvoorbeeld de bouw niet verleend kunnen worden, omdat de stikstofuitstoot te hoog is en de stikstofneerslag gevoelige natuurgebieden beschadigt. Het Nederlandse beleid was in strijd met Europese regels hierover. Daarom trok Schouten eerder al 5 miljard euro uit: 2 miljard om de stikstofuitstoot door de landbouw, industrie en bijvoorbeeld scheepvaart te verlagen en 3 miljard om de speciale natuurgebieden te versterken.

Over de plannen is lange tijd gediscussieerd binnen de coalitie. Eerdere versies werden al gewijzigd. Een voorstel om krachtvoer aan te passen zodat melkkoeien minder stikstof uitstoten, ging al van tafel. Boeren hadden daar fel tegen geprotesteerd.

Bron: ANP