Steeds meer bultruggen, potvissen en bruinvissen in de Noordzee

De laatste tientallen jaren tekenen zich duidelijke veranderingen af in het voorkomen van walvisachtigen in de Noordzee. De bultrug wordt steeds vaker gespot en het aantal strandingen van nog zo’n reus, de potvis, neemt gestaag toe. De bruinvis kent een spectaculaire comeback. Deze in het begin van de vorige eeuw bijna verdwenen kleine dolfijn is nu weer een vertrouwd gezicht langs onze kust.

In de nieuwste, speciale editie van Lutra, het wetenschappelijke tijdschrift van de Zoogdiervereniging, wordt veel actuele kennis over walvisachtigen in de Noordzee samengebracht. De hierin gepresenteerde overzichten van strandingen van walvisachtigen op de Belgische en Deense kusten blijkt dat de bruinvis van alle circa 13 in deze periodes gestrande soorten verreweg het vaakst wordt gemeld, op afstand gevolgd door de witsnuitdolfijn.

Opvallend is de vrij plotselinge verschijning van de bultrug in de zuidelijke Noordzee. Aanvankelijk betrof het vooral strandingen, maar later ook steeds vaker levende dieren. Het lijkt erop dat, ondanks door deskundigen hierbij veronderstelde, mogelijke problemen, de bultruggen, eenmaal gearriveerd in de Noordzee, voldoende voedsel kunnen vinden.

In het algemeen zijn er vele theorieën over de achterliggende oorzaken van de veranderingen in ruimte en tijd van levende en gestrande walvisachtigen in de Noordzee. Veranderingen van milieufactoren die samenhangen met klimaatverandering worden daarbij geregeld genoemd. Maar tegelijk stellen de auteurs vast dat er geen achterliggend mechanisme bekend is om deze samenhang te verklaren. Afname van de commerciële walvisvangst en de ruimtelijke verschuivingen van prooipopulaties als gevolg van klimaatverandering zouden ook een rol kunnen spelen. Voor de bultrug wordt zelfs gesuggereerd dat er wellicht iets is veranderd in de walvissen zelf, waardoor zij ondernemender zijn geworden en meer geneigd tot het bezoeken van nieuwe gebieden.

Lees meer op Nature Today
Tekst: Ben Verboom, Zoogdiervereniging