Staat stelt bedrijf 3M aansprakelijk voor PFAS vervuiling

De Nederlandse staat vindt dat het Amerikaanse chemieconcern 3M de schade moet vergoeden die de schadelijke PFAS in de Zeeuwse Westerschelde heeft aangericht. Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) heeft het in België gevestigde bedrijf aansprakelijk gesteld, zo heeft de landsadvocaat in een brief aan 3M laten weten.

De provincie Zeeland roept bedrijven, organisaties en bewoners al langer op om zich te melden als ze schade hebben opgelopen door PFAS in de Westerschelde. Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Ze worden gebruikt in bijvoorbeeld blusschuim en waterafstotende kleding. De stoffen kunnen zich ophopen in het lichaam en de werking van het immuunsysteem verminderen.

Chemieconcern 3M in het Belgische Zwijndrecht, in de buurt van Antwerpen, heeft jarenlang PFAS in de Schelde geloosd. De rivier stroomt naar de Westerschelde in Zeeland. Vorig jaar stelde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat diverse soorten vis, schaal- en schelpdieren uit de Westerschelde zulke hoge concentraties PFAS bevatten dat het raadzaam was die zo min mogelijk te eten.

Minister Harbers wijst erop dat PFAS leidt tot zorgen bij omwonenden en financiële schade bij bijvoorbeeld vissers en Rijkswaterstaat. "Ik vind dat de vervuilers moeten betalen, niet de gebruikers en beheerders. Het aansprakelijk stellen van 3M past bij dat uitgangspunt."

Op Nederlandse bodem is maart 2023 chemiereus Chemours voor rechter gedaagd na onrust over PFAS. De rechtszaak is door de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden gestart omdat Chemours en haar voorloper DuPont in het verleden niet goed zijn omgegaan met het lozen van PFAS. De gemeente Dordrecht heeft de afgelopen jaren veel kosten gemaakt door de uitstoot, bijvoorbeeld voor het saneren van vervuilde grond.

Van een aantal PFAS is bekend dat ze ongewenste eigenschappen hebben. Op de site van het RIVM staat daar het volgende over:

• Persistent: breken niet of nauwelijks afbreken in het milieu
• Toxisch: schadelijke effecten kunnen geven in mensen en het milieu
• Mobiel: zich gemakkelijk en snel verspreiden in het milieu
• Bioaccumulerend: ophopen in het menselijk lichaam, in dieren en planten 

Bron: ANP, RTLnieuws, Follow the money, RIVM