Sleepnetvisserij met behoud van bodemleven?

Europese onderzoekers hebben een methode ontwikkeld om de impact van visserij-gereedschap op de zeebodem te bepalen. In samenwerking met de visserij kijken de onderzoekers welke technisch innovaties de schade aan de zeebodem kunnen verminderen. Als er dan toch gevist wordt, hoe kunnen we de impact beperken? De onderzoekers komen met een aantal adviezen.

Het onderzoek is uitgevoerd door 33 partners uit twaalf Europese landen, waaronder de Wageningen University & Research. De methode die ze hebben ontwikkeld wordt BENTHIS genoemd en wordt inmiddels gebruikt om de Europese Unie te adviseren over de sleepnetvisserij.

De onderzoekers hebben in kaart gebracht hoeveel procent van de Europese zeebodem wordt bevist. De visserij blijkt behoorlijk geconcentreerd te zijn: 90 procent van alle visserij vindt plaats op 45 procent van de Noordzeebodem.

In de sleepnetvisserij worden er netten over de bodem van de zee getrokken en dit levert schade op aan het zeebodemleven. Hoe groot die impact is, is een optelsom van de intensiteit van de visserij, de gebruikte viswerktuigen en de gevoeligheid van de zeebodem.

Het blijkt dat langlevende soorten in de zeebodem veel trager herstellen dan kortlevende soorten. Kortlevende soorten komen vooral voor in gebieden waar de zeebodem instabiel is door de sterke zeestroom, zoals gebieden langs de Nederlandse kust en in de zuidelijke Noordzee. Uit dit onderzoek blijkt dat de sleepnetvisserij geen aantoonbaar negatief effect heeft op de variatie aan bodemdieren in deze dynamisch gebieden. In stabieler gebied waar veel langlevende soorten voorkomen heeft de sleepnetvisserij wel een negatief effect op het aantal soorten.

Sinds enkele jaren werken Nederlandse vissers met de pulskor in plaats van de boomkor. Officieel is de pulswing in Europa verboden, maar Nederland heeft een onderzoeksvergunning gekregen om er toch mee te mogen vissen. Landen als Frankrijk en België klagen nu dat Nederland wel heel scheutig is geweest met die onderzoeksvergunningen; er zijn er ongeveer tachtig uitgegeven. Dat is veel meer dan voor het onderzoek nodig is. Ondertussen voelen de andere Europese vissers wel de concurrentie, want de Nederlanders kunnen nu met veel minder brandstof net zo veel, of zelfs meer vis vangen. 

"Met de BENTHIS-methode hebben we laten zien dat in de platvisserij met de overgang van de boomkor met wekkers naar de pulskor met elektroden de verstoring van de zeebodem met zo’n 50 procent vermindert", zegt Adriaan Rijnsdorp van Wageningen Marine Research die het BENTHIS-onderzoek leidde. "Dit komt door de lagere vissnelheid waardoor er minder zeebodemoppervlak wordt bevist en door de verminderde penetratie."

Meer weten over de pulskorvisserij? Luister naar de reportage van Vroege Vogels Radio.

Tijdens het onderzoek is ook gekeken naar hoe de verschillende gebieden het beste beheerd kunnen worden. De onderzoekers stellen dat er het beste gesloten gebieden ingesteld kunnen worden om riffen en kwetsbare schelpdierbanken te beschermen. Gebieden met een zachte zeebodem kunnen met vernieuwende vismethoden en een verminderde visserijdruk worden beschermd. Over hoe dit in de praktijk moet worden beslist, laten de onderzoekers zich niet uit.

Bron: Wageningen Marine Research