Schimmel bedreigt nu ook kamsalamander

Ruim tien jaar geleden sloegen onderzoekers van RAVON groot alarm: de populatie zeldzame vuursalamanders, die alleen in Zuid-Limburg nog voorkomen) dreigde ten onder te gaan aan een tot dan toe onbekende ziekte.

Het bleek te gaan om een besmettelijke schimmel, die de naam Bsal (van Batrachochytrium salamandrivorans) meekreeg. Een voor de wetenschap nieuw ontdekte invasieve schimmel, afkomstig uit Azië en vermoedelijk in Nederlands water terecht gekomen doordat mensen die amfibieën als huisdier hielden, exemplaren in het wild hebben uitgezet. De wetenschappelijke naam ‘salamandrivorans’ betekent letterlijk: ‘salamander devouring’ en dat is ook precies wat Bsal doet. Binnen een paar weken gaan besmette vuursalamanders dood na een korte periode van ataxie, anorexia en apathie.

Maar niet alleen de zeldzame vuursalamander wordt bedreigd door deze Bsal-schimmel. Ook andere amfibiesoorten, zoals de kamsalamander en kleine watersalamander gaan eraan dood. Onderzoeker Jesper Berndsen van Ravon ontdekte in zijn onderzochte poelen bij Gorssel de eerste kamsalamander die er, voor zover bekend, in Nederland aan is overleden. Bsal blijkt gevaarlijk te zijn voor salamanders, maar niet voor andere amfibieën zoals kikkers en padden.

Over de impact van Bsal op de populaties kamsalamander en kleine watersalamander is nog weinig bekend. Ravon doet daar nu onderzoek naar, samen met de Universiteit van Gent. Uit voorlopige resultaten blijkt wel dat in sommige poelen 80% van de salamanders is aangetast door de schimmel. Maar het positieve nieuws is dat sommige individuen zich lijken te herstellen van de ziekte.

Het is erg waarschijnijk dat de schimmel door de mens in Nederland verder verspreid is. Ravon vraagt aan iedereen die de natuur in gaat om op de paden te blijven en goed uit te kijken dat je geen water of modder aan je schoeisel meeneemt van de ene naar de ander locatie. En wie een dode salamander (of andere amifibiesoort) ziet liggen, maak er een foto van en meld de waarneming op de website van Ravon.