Schildpadden en krokodillen met unieke kenmerken sterven eerder uit

Uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Oxford is gebleken dat de meest bedreigde schildpad- en krokodillensoorten de meest unieke zijn. Hun verlies kan grote gevolgen hebben voor de ecosystemen waarin zij leven, aangezien zij cruciale processen uitvoeren die belangrijk zijn voor vele andere soorten.

Schildpadden en krokodillen zijn twee van de meest bedreigde diergroepen ter wereld: Ongeveer de helft van de soorten wordt wereldwijd bedreigd. De onderzoekers hebben de grootste risico's voor wilde populaties schildpadden en krokodillen wereldwijd onderzocht. De resultaten tonen aan dat de meest bedreigde schildpadden en krokodilachtigen soorten zijn die unieke levensstrategieën hebben ontwikkeld. Deze soorten vervullen vaak zeer specifieke rollen binnen hun ecosystemen die waarschijnlijk niet door andere soorten zullen worden overgenomen als ze verdwijnen.

De onderzoekers gebruikten modellen om uitsterven te simuleren als gevolg van door de mens veroorzaakte bedreigingen, waarbij zij de gevolgen beoordeelden die zouden optreden voor soorten met verschillende levensstrategieën. Een levensstrategie is de manier waarop een organisme zijn middelen en energie verdeelt tussen zijn eigen overleving, voortplanting en groei.

Professor Rob Salguero-Gómez, hoofdauteur van het onderzoek, verklaarde: "Een belangrijke bevinding is dat de bedreigingen niet alle soorten in gelijke mate treffen; zij hebben meestal gevolgen voor bepaalde levensgeschiedenisstrategieën. Zo treft de niet-duurzame consumptie van schildpadden en krokodillen vooral de langst levende soorten met de grootste legselgrootte, zoals zeeschildpadden.

Als alle bedreigde soorten schildpadden en krokodillen zouden uitsterven, zou 13% van de unieke levensstrategieën verloren gaan. Daarnaast was habitatverlies de belangrijkste bedreiging voor alle soorten schildpadden en krokodillen wereldwijd, naast klimaatverandering en wereldhandel.

Unieke soorten stonden extra onder druk door niet-duurzame lokale consumptie, ziekten en vervuiling. Soorten met een 'trage' levensloop (late volwassenheid en weinig nakomelingen) waren bijzonder kwetsbaar voor bedreigingen door invasieve soorten en ziekten. Bedreigingen door verontreiniging houden vooral verband met soorten met een hoge voortplantingscapaciteit zoals zoetwaterschildpadden en zoutwaterkrokodillen. 

Volgens de onderzoekers is het feit dat schildpadden en krokodillen met een unieke levensloop kwetsbaarder zijn voor uitsterving zeer zorgwekkend, omdat veel van deze dieren belangrijke rollen vervullen zoals het verspreiden van zaad, het creëren van habitats voor andere soorten door holen te maken en het evenwicht in het ecosysteem bewaren. Omdat zij deze functies al miljoenen jaren vervullen, zijn zij onlosmakelijk verbonden met de unieke en diverse levensstrategieën die de soorten hebben ontwikkeld. 

Dr. Roberto Rodriguez, auteur en onderzoeker van de Universiteit van Alicante verklaart: "De belangrijkste bedreiging voor de levensvatbaarheid van deze soorten is het verlies en de versnippering van habitats, wat vooral voorkomt bij soorten die op het noordelijk halfrond leven. Het verdwijnen van wetlands, de toenemende verstedelijking en de ontwikkeling van intensieve landbouw, die al tastbare gevolgen hebben, zullen deze soorten en hun overlevingskansen waarschijnlijk negatief blijven beïnvloeden.

Andere bedreigingen hadden echter een meer globaal en ongericht effect. Dr. Molly Grace, co-auteur van de studie, voegde toe: "Hoewel duurzaam gebruik van en handel in wilde dieren soms gunstig kan zijn voor het behoud van soorten, bedreigt niet-duurzame handel in levende dieren of delen daarvan deze reptielen over de hele wereld, ongeacht hun levensgeschiedenisstrategieën. Schildpadden worden vaak gevangen en verhandeld om ze in gevangenschap te houden, en krokodillenhuid is van groot commercieel belang."

De onderzoekers benadrukken een dringende behoefte aan doeltreffende beheersplannen voor het behoud die de soorten in hun geheel beschermen, maar ook unieke levensgeschiedenisstrategieën en functionele diversiteit. Daarbij moet de functionele diversiteit worden opgenomen in het instandhoudingsbeleid van de sterk bedreigde groepen.

De onderzoekers zeggen dat mensen die bezorgd zijn over het verlies van schildpadden en krokodillen, moeten vermijden dat zij producten kopen die van hen zijn gemaakt en, in het bijzonder voor schildpadden, deze niet als huisdier moeten beschouwen. Bovendien kunnen zij organisaties steunen die instandhoudingsprojecten ontwikkelen om hun habitats en wilde populaties te beschermen. Verantwoord ecotoerisme of "citizen science"-activiteiten, zoals vrijwilligersprogramma's of gegevensverzameling door de menigte, kunnen ook mogelijkheden bieden om een positieve bijdrage te leveren aan het behoud van schildpadden en krokodillen.

Bron: International Union for Conservation of Nature, Nature Communications, Oxford University